مدرسه فیلم‌سازی: چگونه فیلم‌نامه‌نویسی را آغاز کنیم؟

آیا یک دلقک می‌تواند ترسناک و دلهره‌آور باشد؟ پاسخ بیشتر مردم به این سوال احتمالا منفی است. اما استفن کینگ این اتفاق را رقم زد و فیلم‌نامه‌نویسان فیلم It هم آن را به پرده بزرگ سینما منتقل کردند. بنابراین مهم نیست که واقعیت چه شکلی به نظر می‌رسد. آن‌چه اهمیت دارد، آن است که نویسندگان می‌توانند با کمک جادوی قلم هر واقعیتی را تحت تاثیر تخیل خود قرار دهند. بنابراین به لطف توانایی نویسندگی و فیلم‌نامه‌نویسی می‌توانید تغییرات بزرگی ایجاد کنید.

فیلم‌نامه‌نویسی یک مهارت ارزشمند و یک توانایی جذاب است. با این حال بخش عظیمی از این توانایی به جای آن که انتسابی باشد، اکتسابی به نظر می‌رسد. به عبارت دیگر، فیلم‌نامه‌نویسی چندان یگ مهارت خدادادی نیست و افراد برای تقویت این توانایی باید روی اصول آن تمرین کنند. اما اصول فیلم‌نامه‌نویسی چیست؟ مقدمات فیلم‌نامه‌نویسی شامل چه اصولی می‌شود؟ در مجموعه مقالات مدرسه فیلم‌سازی با ویجیاتو همراه باشید تا فیلم‌نامه‌نویسی مقدماتی را بیاموزید.

کلمات کلیدی

فیلم‌نامه‌نویسی برای افرادی که به سینما و هنر هفتم علاقه دارند، حرفه‌ای جذاب و دوست‌داشتنی است. بنابراین بسیاری از افرادی که به فیلم‌نامه‌نویسی مشغول هستند از جذابیت‌های آن لذت می‌برند و تسلط بر این مهارت را به عنوان شغلی هیجان‌انگیز توصیف می‌کنند. اما فیلم‌نامه‌نویسی متاسفانه یا خوشبختانه مهارت ساده‌ای نیست و دشواری‌های بسیاری دارد. با این حال آموزش فیلم‌نامه‌نویسی برای افرادی که به این مهارت علاقه دارند، سرشار از جذابیت‌های بسیاری است که قطعا آن‌ها را امیدوار می‌کند.

احتمالا باید یادداشت کلمات کلیدی را به عنوان مهم‌ترین مقدمه بر فیلم‌نامه‌نویسی دانست. اگر تصمیم به نگارش یک فیلم‌‌نامه جذاب دارید در نخستین قدم باید کلمات کلیدی مرتبط با داستان و روایت خود را مشخص کنید؛ نام فیلم‌نامه، نام شخصیت‌ها، مهم‌ترین وقایع، شرایط فضاسازی و همه آن‌چه به عنوان کلیات فیلم‌نامه شما شناخته می‌شوند باید مشخص شوند. پس از یادداشت کلمات کلیدی حالا نوبت به آن رسیده تا فیلم‌نامه خود را آهسته آهسته تکمیل کنید. اما طی‌کردن این مسیر هم نیاز به توجه به نکات مهمی دارد.

ایده‌ها

نوشتن کلمات کلیدی و طرح اصلی فیلم‌نامه‌ای که در ذهن خود دارید به شما کمک می‌کند تا اجرایی‌کردن آن را آسان‌تر از قبل دنبال کنید. اما نکات بسیار مهم دیگری هم وجود دارند. یکی از نکات مهمی که در حین فیلم‌نامه‌نویسی باید به آن توجه کنید، توجه به ایده‌ها است. ایده‌ها می‌توانند هر لحظه‌ای و از هر نقطه‌ای از راه برسند. بنابراین می‌توان مدعی شد که ایده‌ها اساسا محل تولدی ندارند و می‌توانند از هر مسیری که وجود دارد از راه برسند.

اگر کلمات کلیدی فیلم‌نامه خود را تعیین کردید، پس احتمالا ایده اولیه را دارید. اما طبیعی به نظر می‌رسد که برای کامل‌کردن فیلم‌نامه خود به ایده‌های بیشتری نیاز داشته باشید. بنابراین می‌توانید وارد کارخانه ایده‌پردازی شوید. مسیر منتهی به کارخانه ایده‌پردازی چندان هم دشوار نیست. تنها باید با ایده‌ها مواجه شوید. ایده‌هایی که می‌توانند فیلم‌نامه شما را کامل کنند در میان اخبار شبکه‌های خبری یا صحبت‌های روزمره مردم کوچه و خیابان وجود دارند. زندگی واقعی اشخاص هم می‌تواند منبع مناسبی برای دریافت ایده‌ها باشد.

وام‌گرفتن ایده‌ها از رویکردهای معمول در جامعه هم سیاست جذابی به نظر می‌رسد. بسیاری از اتفاقاتی که در جامعه رخ می‌دهند، می‌توانند ایده‌های جذابی برای قرارگرفتن در دل روایت یک فیلم‌نامه باشند. بنابراین باید به نقش ایده‌هایی که به صورت مستقیم و غیرمستقیم به ذهن شما خطور می‌کنند هم آگاه باشید. اما مهم‌ترین نکته آن است که ایده‌هایی که به ذهنتان خطور می‌کند را یادداشت کنید. ثبت‌کردن و حفظ‌کردن این ایده‌ها به شما کمک می‌کند تا بعدها از آن‌ها برای موفقیت بیشتر و پروبال‌دادن به داستان خود یاری بگیرید.

از رقابت مارول در برابر دی‌سی بخوانید:

• چرا مارول همیشه فیلم‌های کوچک‌تر را بعد از فیلم‌های Avengers اکران می‌کند؟
• آیا هواداران قدرت بیشتری از عوامل یک فیلم سینمایی برای تصمیم گیری دارند؟
• چرا مخاطبان با فیلم‌های DCEU‌ زک اسنایدر ارتباط برقرار نکردند؟
• درس‌هایی در حوزه کسب و کار که از فیلم‌سازی مارول آموختیم
• چرا بتمن DCEU نباید نقشی مشابه آیرون من داشته باشد؟
• دی سی علیه مارول در دوران پساکرونا

نیازی به یادآوری نیست که ایده‌ها تنها برای شکل‌دادن به مسیر کلی فیلم‌نامه شما نیستند. شما می‌توانید با کمک ایده‌ها به سراغ پردازش آغاز یا پایان فیلم‌نامه خود بروید. ایده‌ها به شما کمک می‌کنند تا بهترین آغاز یا پایان را برای فیلم‌نامه‌ای که در حال نگارش آن هستید، خلق کنید. بنابراین ایده‌ها می‌توانند در همه حوزه‌ها به بهترشدن فیلم‌نامه شما و مهارت فیلم‌نامه‌نویسی شما کمک کنند؛ از ایده‌ها استقبال کنید و آن‌ها را جدی بگیرید.

شروع

آغاز در همه حرفه‌ها همیشه اهمیت دارد. بنابراین این نکته در فیلم‌نامه‌نویسی هم مهم است. شما می‌توانید فیلم‌نامه خود را به شکل‌های گوناگونی آغاز کنید. برخی فیلم‌نامه‌نویس‌ها از گذشته‌نمایی (فلاش‌بک) برای آغاز فیلم‌نامه خود یاری می‌گیرند. گذشته‌نمایی به فیلم‌نامه‌نویس اجازه می‌دهد تا شخصیت‌های خود را به شکل جذابی به تماشاگر معرفی کرده و در عین حال داستانی برای روایت‌کردن خلق کند. بنابراین باید شروع فیلم‌نامه خود را جدی بگیرید. اگرچه پایان فیلم‌نامه هم جایگاه مهمی در فیلم‌نامه‌نویسی دارد اما یک شروع بی‌نقص همواره باارزش‌تر به نظر می‌رسد.

بسیاری از افرادی که به فیلم‌نامه‌نویسی علاقه دارند، مدعی می‌شوند که ایده‌های جذابی برای شکل‌دادن به یک فیلم‌نامه تحسین‌برانگیز دارند اما احساس می‌کنند که توان نگارش و ثبت آن را ندارند. اگر شما هم باور دارید که عضو این گروه نسبتا بزرگ هستید پس باید روی مهارت نوشتن خود کار کنید تا فیلم‌نامه‌نویسی را به عنوان یک مهارت حرفه‌ای و دشوار بهتر از قبل بیاموزید. برای طرح فیلم‌نامه‌ خود می‌توانید از راه‌های گوناگونی کمک بگیرید. در ادامه به بررسی این راه‌ها می‌پردازیم.

یک | جای خالی را پر کنید

یکی از بهترین راه‌ها برای شکل‌دادن به طرح اولیه فیلم‌نامه استفاده از رویکرد «جای خالی را پر کنید» است. در این رویکرد شما باید ایده کلی فیلم‌نامه خود را مانند یک جمله بلند بنویسید و سپس بخش‌های مهم جمله را مشخص کنید. برای مثال به جمله زیر توجه کنید.

مثال بالا یک نمونه موفق از رویکرد «جای خالی را پر کنید» است. شما با کمک همین جمله می‌توانید شخصیت اصلی خود را تعریف کنید، هدف او از حضور در داستان را مشخص کنید و فضای داستان را تشریح کنید. ایده‌های جذابی که می‌توانند به فیلم‌نامه خوبی تبدیل شوند از درون رویکرد «جای خالی را پر کنید» به دست می‌آیند. اما یک نکته بسیار مهم را فراموش نکنید؛ پس از آن که جمله ابتدایی خود را نوشتید که شامل اتمسفر داستان، شخصیت‌های مثبت و منفی و پایه فیلم‌نامه می‌شد حالا باید ایده کلی خود را بسط بدهید. بنابراین جملات خود را طولانی‌تر کنید و رویکرد «جای خالی را پر کنید» را با قدرت ادامه دهید.

دو | جمع کلمات کلیدی

رویکرد «جمع کلمات کلیدی» یکی از مهم‌ترین رویکردهایی است که در فیلم‌نامه‌نویسی استفاده می‌شود. یادداشت کلمات کلیدی را باید یکی از بهترین رویکردهای مقدمه‌ای برای فیلم‌نامه‌نویسی دانست. بنابراین اگر تصمیم به نگارش یک فیلم‌‌نامه منسجم دارید می‌توانید با جمع‌زدن کلمات کلیدی مرتبط با داستان و روایت خود به یک جمع‌بندی فوق‌العاده برسید. به مثال زیر توجه کنید.

عبارت بالا یک مثال بسیار ساده از رویکرد «جمع کلمات کلیدی» است. این عبارت می‌تواند با کمک جزییات بیشتری از فیلم‌نامه طولانی‌تر شود. اما فراموش نکنید که پس از یادداشت کلمات کلیدی حالا نوبت به آن رسیده تا فیلم‌نامه خود را آهسته آهسته تکمیل کنید. به عبارت دیگر، رویکرد «جمع کلمات کلیدی» به شما کمک می‌کند تا ایده خود از فیلم‌نامه را خلاصه‌ کنید تا مسیر راحت‌تری برای رسیدن به مقصد داشته باشید.

سه | نقشه اتفاق‌ها

رویکرد «نقشه اتفاق‌ها» در مقایسه با دو رویکرد قبلی پیچیده‌تر و دشوارتر به نظر می‌رسد. چراکه فیلم‌نامه‌نویس در رویکرد «نقشه اتفاق‌ها» باید تصویری از ترتیب اتفاق‌های فیلم‌نامه خود ارائه دهد. بنابراین ترسیم نقشه اتفاق‌ها به مشخص‌کردن جزییات بیشتری از فیلم‌نامه نیاز دارد. پس از آن که فیلم‌نامه‌نویس موفق شد تا شخصیت‌های اصلی و فرعی، بستر اصلی داستان و خرده‌روایت‌های جانبی و اتمسفر داستان خود را مشخص کند حالا می‌تواند به سراغ رویکرد «نقشه اتفاق‌ها» برود.

رویکرد «نقشه اتفاق‌ها» به فیلم‌نامه‌نویس کمک می‌کند تا لحظات مهم فیلم‌نامه خود را ثبت کند. اگرچه این رویکرد برای بسط و توسعه فیلم‌نامه جذاب به نظر می‌رسد اما حقیقت آن است که همانند دو رویکرد قبلی نمی‌تواند دقیق‌ترین تصویر ممکن از فیلم‌نامه را ارائه دهد. به عبارت دیگر، رویکرد «نقشه اتفاق‌ها» با وجود جزییات مهمی که دارد هم‌چنان نمی‌تواند به اندازه نگارش نسخه اصلی فیلم‌نامه به فیلم‌نامه‌نویس کمک کند.

چهار | جعبه‌های جادویی

رویکرد «جعبه‌های جادویی» قطعا بهترین رویکرد برای نگارش فیلم‌نامه نیست اما به فیلم‌نامه‌نویس‌های تازه‌کار کمک می‌کند تا تصویر بهتری از فیلم‌نامه خود داشته باشند. در این رویکرد فیلم‌نامه‌نویس با ایجاد مستطیل‌های متعددی می‌تواند بخش‌های مهمی از فیلم‌نامه خود را در آن‌ها قرار دهد. به این مستطیل‌ها، جعبه جادویی گفته می‌شود. برای مثال، در یک جعبه جادویی به اصلی‌ترین ویژگی‌های آغاز داستان خود اشاره می‌کند و در جعبه جادویی دیگر به سراغ معرفی شخصیت‌های اصلی می‌رود.

این جعبه‌های جادویی می‌توانند بسیار زیاد باشند. چراکه جزییات اصلی و فرعی یک فیلم‌نامه واقعا بی‌شمار هستند. رویکرد «جعبه‌های جادویی» به فیلم‌نامه‌نویس کمک می‌کند تا ایده خود را واضح‌تر و مختصرتر بررسی کند و این توانایی را به او می‌بخشد تا فیلم‌نامه خود را در سطح و اندازه‌ای فراتر از کلمات کلیدی یا نقشه مسیر مورد واکاوی قرار دهد. بنابراین رویکرد «جعبه‌های جادویی» این فرصت را به فیلم‌نامه‌نویس می‌دهد تا حفره‌های داستان خود را پیدا کند و با برطرف‌کردن آن‌ها به فیلم‌نامه بهتری دست پیدا کند.

پنج | اجرای طرح کلی

حالا که همه جزییات فیلم‌نامه خود را به لطف چهار رویکرد قبلی تا حدود زیادی مشخص کرده‌اید، نوبت آن رسیده تا با کمک رویکرد «اجرای طرح کلی» فیلم‌نامه خود را به مرحله اجرا برسانید. در این رویکرد باید جزییات و کلیات فیلم‌نامه خود را آماده داشته باشید. چراکه داشتن نقشه راه و اطلاعات پیرامون شخصیت‌های اصلی و فرعی به شما کمک می‌کند تا در نهایت فیلم‌نامه خود را بنویسید. به کمک رویکرد «اجرای طرح کلی» می‌توانید دیالوگ‌های فیلم‌نامه خود را آماده کنید تا آغاز نگارش فیلم‌نامه خودتان را رقم بزنید.

در مدرسه فیلم‌سازی ویجیاتو حضور پیدا کنید:

• درس‌های فیلم‌سازی که از فیلم جاستیس لیگ زک اسنایدر کات آموختیم
• درس‌های فیلم‌سازی که از دنیای سینمایی The Conjuring آموختیم
• درس‌های فیلم‌سازی که از فرانچایز Mission: Impossible آموختیم
• فیلم‌نامه‌نویسی را از استیون اسپیلبرگ و جرج لوکاس بیاموزید
• درس‌های فیلم‌سازی که از تایکا وایتیتی آموختیم
• ویژگی‌های کلیدی فیلم‌های استیون اسپیلبرگ
• چگونه فیلم‌نامه یک فیلم زامبی را بنویسیم؟
• تفاوت فیلم ترسناک با فیلم تریلر چیست؟
•  بهترین سایت‌های دانلود فیلم‌نامه
• روانشناسی رنگ‌ها در سینما