آیا سریال جیران می‌تواند موفقیت سریال شهرزاد را برای حسن فتحی تکرار کند؟ این همان سوالی است که بسیاری از بینندگان جدیدترین سریال کارگردان سریال شب دهم از خود می‌پرسیدند. اگرچه مقایسه موفق‌ترین و بهترین سریال شبکه نمایش خانگی ایران با سریالی که فقط چهار قسمت از آن منتشر شده اساسا منطقی به نظر نمی‌رسد اما نخستین قدم‌های سریال جیران به خوبی ثابت میکند که جدیدترین سریال حسن فتحی احتمالا در سطح و اندازه سریال شهرزاد نمی‌درخشد. با ویجیاتو برای نگاهی به قسمت چهارم سریال جیران همراه باشید.
سریال جیران را با ویجیاتو دنبال کنید:
- نگاهی به قسمت اول سریال جیران – روایت اشتباه تاریخ
- نگاهی به قسمت دوم سریال جیران – اقتباسی آزاد از تاریخ
- نگاهی به قسمت سوم سریال جیران – متعهد به درام
دشواری روایت تاریخ
پردازش تاریخ در مدیوم سینما و تلویزیون یکی از پرهزینه‌ترین تصمیم‌های ممکن است. شاید به همین دلیل باشد که بیشتر فیلم‌های تاریخی با بودجه‌های کلان ساخته می‌شوند و بسیاری از سریال‌های تلویزیونی که مسئولیت روایت بخشی از تاریخ را برعهده گرفته‌اند هم در قالب مینی‌سریال تولید می‌شوند. چراکه تامین هزینه‌های عظیم صحنه‌سازی، خیاطی لباس‌ها، گریم‌های سنگین و دستمزد عوامل متعدد این عناوین کار دشواری به نظر می‌رسد. از سوی دیگر، عناوین تاریخی جذابیت و عامه‌پسندی عناوین کمدی و اکشن و حتی درام را ندارند. به همین دلیل تهیه‌کنندگان و سرمایه‌گذاران جهان سینما و تلویزیون اشتیاق چندانی برای حضور در عناوین تاریخی ندارند.
اما مسئله به مشکلات تولید محدود نمی‌شود. ساخت یک عنوان تاریخی در بستر سینما یا تلویزیون یکی از سخت‌ترین ماموریت‌های ممکن برای یک کارگردان یا یک فیلم‌نامه‌نویس به نظر می‌رسد. چراکه پردازش داستان و شخصیت‌پردازی در عناوین تاریخی تفاوت‌های عمده‌ای با سایر ژانرها دارد. به عبارت دیگر، دست‌گذاشتن روی یک فیلم‌نامه تاریخی اگر یکی از سخت‌ترین گزینه‌ها در جهان فیلم‌سازی نباشد احتمالا پروژه‌ای است که هر کارگردانی به سراغ آن می‌رود.
برای حسن فتحی اما روایت داستانی که در دل تاریخ باشد چندان دشوار به نظر نمی‌رسد. او پرداختن به داستان‌های تاریخی را از سال ۱۳۷۶ آغاز کرد. فتحی با سریال پهلوانان نمی‌میرند نام خودش را به عنوان کارگردانی که روی توانایی روایت داستان‌هایی در دل تاریخ را دارد، مطرح کرد. از آن‌جایی که مسئولان صدا و سیما همواره به روایت‌های تاریخی علاقه نشان داده‌اند، طبیعی به نظر می‌رسید که فضا برای رشد حسن فتحی هموارتر شود. فتحی در سال ۱۳۷۸ با سریال روشن‌تر از خاموشی به زندگی صدرالدین محمد بن ابراهیم قوام معروف به ملاصدرای شیرازی پرداخت.
شکل‌گیری نقطه اوج فتحی اما در سال ۱۳۸۰ رقم خورد. جایی که با سریال شب دهم یکی از بهترین عناوین عاشورایی تلویزیون را خلق کرد. فتحی در سال‌های پس از موفقیت سریال شب دهم با چندین سریال دیگر هم مهمان سیمای ملی شد اما در نهایت در سال ۱۳۹۳ با سریال شهرزاد به شبکه نمایش خانگی آمد. شهرزاد به همان سریالی تبدیل شد که نام حسن فتحی را به یک برند متفاوت تبدیل کرد. حالا فتحی پس از چند سال دوری از عرصه سینما و تلویزیون با سریال جیران به شبکه نمایش خانگی بازگشته است.
اما سریال جیران یک تفاوت عمده با سریال شهرزاد دارد. اگر سریال شهرزاد روایت یک عاشقانه دردناک در بخشی از تاریخ معاصر ایران را برعهده گرفته بود، سریال جیران مسئولیت سنگین‌تری برعهده دارد. جدیدترین سریال حسن فتحی یک روایت عاشقانه را از دل تاریخ واقعی ایران استخراج کرده و با اضافه‌کردن درام به آن تلاش میکند تا جذابیت بیشتری به مخاطب ببخشد.
بنابراین ماموریت حسن فتحی در سریال جیران به معنای واقعی کلمه سنگین‌تر از کاری که او در سریال شهرزاد انجام داد، به نظر می‌رسد. فتحی در سریال جدید خود به سراغ روایت بخشی از تاریخ قاجار رفته و در کنار آن به روایت یک عاشقانه تاریخی هم می‌پردازد. به عبارت دیگر، سریال جیران در مقایسه با سریال شهرزاد مانند وزنه‌ای سنگین‌تر برای حسن فتحی است. وزنه‌ای که شاید بلندکردن آن برای فتحی دشوار باشد.
روایت سریال شهرزاد درگیری چندانی با تاریخ نداشت. فیلم‌نامه و شخصیت‌ها مسیر خودشان را طی می‌کردند و ارجاعات اندکی هم به وقایع تاریخ معاصر ایران می‌شد. اما شرایط در فیلم‌نامه سریال جیران به معنای واقعی کلمه معکوس است. جدیدترین سریال حسن فتحی تاریخ قاجار را اولویت خود قرار داده و به همین دلیل حتی رابطه عاشقانه‌ای که برای روایت انتخاب کرده هم به زندگی یکی از شاهان قاجار تعلق دارد. به همین دلیل سریال جیران یک عنوان پرستاره به نظر می‌رسد. چراکه سریال تصمیم گرفته تا بخش‌های مهمی از تاریخ سلطنت ناصرالدین شاه قاجار را به تصویر بکشد. بنابراین به بازیگران متعددی نیاز است که بتوانند در نقش‌های کلیدی سریال که تعدادشان هم کم به نظر نمی‌رسد، هنرنمایی کنند.
ترکی‌سازی تاریخ ایران
از نخستین پوسترها و تریلرهای سریال جیران هم مشخص بود که فضای این سریال شباهت‌های زیادی با سریال‌های تاریخی ترکیه دارد. ظاهرا حسن فتحی از آن‌چه که می‌توان آن را «تجمل‌گرایی» سریال‌های ترکی دانست، استقبال میکند. به همین دلیل فیلم‌برداری، صحنه‌سازی، لباس‌آرایی و حتی گریم بازیگران سریال جیران هم شباهت‌های زیادی با سریال‌های تاریخی سینما و تلویزیون ترکیه دارد. تعلل چند ثانیه‌ای فیلم‌بردار روی اماکن تاریخی و لباس‌های پرزرق و برق بازیگران هم از دیگر نشانه‌های علاقه‌مندی سریال به فضای سریال‌های تاریخی ترکیه است.
با این حال هیچ ایرادی به این الگوپذیری وارد نیست. چراکه وام‌گرفتن از جذابیت‌های تجمل‌گونه سریال‌های ترکیه‌ای به جذابیت سریال حسن فتحی کمک کرده است. ضمن اینکه سریال چندان هم درگیر این تجمل‌گرایی صرف نمی‌شود و از آن‌جایی که روایت‌های جانبی متعددی آماده کرده در حفظ هویت مستقل خود [که به دور از سریال‌های ترکیه‌ای قرار دارد] هم موفق ظاهر می‌شود.
قسمت چهارم سریال جیران با یک روایت آرام اما تاثیرگذار در حال حرکت به سمت نقطه اوج است. به همین دلیل تماشاگر جدیدترین سریال حسن فتحی نباید عجله زیادی برای کنکاش داستان داشته باشد. به عبارت دیگر، برای قضاوت درباره عملکرد سریال جدید حسن فتحی نباید به قسمت چهارم سریال جیران اکتفا کرد.
سریال خاتون را با ویجیاتو دنبال کنید:
- نگاهی به قسمت اول سریال خاتون – فاشیسم سینمایی
- نگاهی به قسمت دوم سریال خاتون – باران خونین داس و چکش
- نگاهی به قسمت سوم سریال خاتون – شیوع ویروس سرخ
- نگاهی به قسمت چهارم سریال خاتون – عاقبت خوردن نان خلق
- نگاهی به قسمت پنجم سریال خاتون – بگذارید این وطن دوباره وطن شود
- نگاهی به قسمت ششم سریال خاتون – همسری که همراه نیست
- نگاهی به قسمت هفتم سریال خاتون – تصویر دقیق زن گیلانی
- نگاهی به قسمت هشتم سریال خاتون – روایت خسته‌کننده
- نگاهی به قسمت نهم سریال خاتون – گفتار مدرن یک پوستین کهنه
- نگاهی به قسمت دهم سریال خاتون – سرگیجه‌‌ای از شخصیت‌ها
- نگاهی به قسمت یازدهم سریال خاتون – عاشقانه در عاشقانه
- نگاهی به قسمت دوازدهم سریال خاتون – پوستین جذاب یک باطن مستهلک
- نگاهی به قسمت سیزدهم سریال خاتون – عشق مسموم
- نگاهی به قسمت چهاردهم سریال خاتون – مسیر گمراه‌کننده
- نگاهی به قسمت پانزدهم سریال خاتون – آغاز پایان
- نگاهی به قسمت شانزدهم سریال خاتون – فاجعه مطلق
- نگاهی به قسمت هفدهم سریال خاتون – قابل پیش‌بینی
توقع من از این سریال بشدت بالا تر بود! این همه بازیگر خوب دارد؛ اما سریال اصلا گیرا نیست. موضوعش بشدت تکراری ست و روند خیلی کندی داره.
برای وقتایی که بیکار هستید و فیلمی ندارید ببینید خوبه اما خیلی چنگی به دل نمیزنه
ما پادشاه هایی مثل نادر شاه افشار ، شاه عباس و ملکشاه سلجوقی که اتفاقا خودشون ترک و آذری بودن و فرهنگ ایرانی و زبان فارسی رو بسیار دوست میداشتن و شعر به زبان فارسی میسرودن رو داریم بعد از ناصرالدین شاه احمق سریال میسازیم اونم به سبک سریال های ترکی
همین شاه تهماسب چندین بار پدر ثولتان سلیمان رو درآورد دو پا داشت دو تا دیگه هم قرض گرفت از تبریز مثل چی فرار کرد وقتی ازش فیلم و سریال نمیسازن ترکیه میره حریم سلطان رو درست می‌کنه که شاه تهماسب انگار تازه از پا منقل بلند شده و اینطور تاریخ رو تحریف میکنند
”الگوپذیری موفق از سریال‌های ترکیه‌ای” حال سوالی عجیب! سریالی که در مورد تاریخ ایران هست و این پوشاک و همه اصطلاحات هم مربوط به همون زمان در ایران هست، چطوری شما میگید کپی از سریال ترکی؟!
شما تا حالا توی همه نقد هاتون بیشتر اون فیلم رو کوبیدید تا اینکه یه نکته مثبت هم ازش بگید….
عه تورک
این که گارگردانی مثل آقای فتحی با اون همه کارای فاخر، تو دام تجاری سازی افتاده واقعا جای تاسفه…
سریال خرم سلطان ورژن ایران