تحلیل شخصیت‌ عروسک‌های برنامه مهمونی – مجمع دیوانگان

برنامه مهمونی این روزها به مهم‌ترین ساخته انحصاری نماوا تبدیل شده و هر روز بیشتر از قبل محبوب می‌شود. این برنامه عروسکی دوست‌داشتنی که ایرج طهماسب را پس از سال‌ها حضور در کنار کلاه قرمزی و دوستانش در کنار عروسک‌های جدیدی نشان می‌دهد نه‌تنها مخاطبان خود را دلتنگ کلاه قرمزی و پسرخاله نکرده بلکه با شخصیت‌های جدید دلبری می‌کند. شخصیت‌ عروسک‌های برنامه مهمونی به شدت جذاب، دوست‌داشتنی و متمایز هستند و به همین دلیل هر کدام از آن‌ها حال و هوای خاص خودشان را دارند.

هر کدام از عروسک‌های برنامه مهمونی جذابیت‌های خاصی را میزبانی می‌کنند و فضای منحصر به فردی را برای خود رقم زده‌اند. بنابراین دوست‌داشتن هر کدام از آن‌ها جذابیت‌هایی دارد. از سوی دیگر، هر کدام از این عروسک‌ها نماینده قشری از جامعه هستند. به عبارت دیگر، ایرج طهماسب در برنامه مهمونی از اقشار گوناگون جامعه یاری گرفته و با ارائه تصویری از هر کدام از آن‌ها در کالبد هر یک از عروسک‌هایش برنامه‌ای را تولید کرده که نه‌تنها برای کودکان جذاب به نظر می‌رسد بلکه برای بزرگسالان هم جذابیت‌هایی دارد.

برای تحلیل شخصیت‌های برنامه مهمونی [که این روزها به موفق‌ترین و بهترین برنامه اختصاصی سرویس استریم نماوا تبدیل شده] با ویجیاتو همراه باشید.

ایرج طهماسب در برنامه مهمونی یک ریسک بزرگ کرده است؛ او که به دلیل مالکیت صدا و سیما بر شخصیت‌های کلاه قرمزی، پسرخاله، پسرعمه‌زا، جیگر، آقای همساده، ببعی، فامیل دور، گابی، دیبی، دخترعمه‌زا و عزیزم ببخشید نمی‌توانست از این عروسک در برنامه‌اش برای نماوا یاری بگیرد به سراغ پردازش و معرفی شخصیت‌های جدیدی رفته است. این ریسک بزرگ می‌توانست با ضرر بزرگی برای ایرج طهماسب همراه شود و اعتبار چندین ساله آقای مجری دوست‌داشتنی را ویران کند.

با توجه به شکست‌های مفتضحانه سینماگرانی که با وارد شبکه نمایش خانگی شده‌اند و با اعتبار و آبروی خود بازی کرده‌اند، این احتمال وجود داشت که ایرج طهماسب هم ناامیدی‌های بسیاری به همراه داشته باشد. اما برنامه مهمونی برخلاف پیش‌بینی‌ها به شدت جذاب از آب درآمده و این برنامه جذاب یک بار دیگر ثابت می‌کند که ایرج طهماسب حتی در ۶۲ سالگی و در شرایطی که تصور می‌کند پیر شده، هم‌چنان ایده‌های درخشان بسیاری دارد.

شبکه نمایش خانگی را با ویجیاتو دنبال کنید:

• نگاهی به برنامه مهمونی – ریشه‌های دوست‌داشتنی
• نگاهی به برنامه بندبازی – استعدادیاب‌های بی‌استعداد
• نگاهی به برنامه یازده – تصویر مضحک فوتبال فاسد ایران
• نگاهی به سریال ساخت ایران ۳ – قمار روی ژتون پوسیده

داستان برنامه مهمونی بیشتر در یک تالار عروسی می‌گذرد و از جایی آغاز می‌شود که آقای ایرج طهماسب [که حالا دیگر آقای مجری نیست] به خانه جدیدی نقل مکان کرده که در کنار یک سالن عروسی قرار دارد. در این سالن عروسی افراد متعددی کار می‌کنند و هر کدام از آن‌ها قلق‌های عجیبی در شخصیت خود دارند. بعضی از آن‌ها انسان هستند اما اکثریت آن‌ها عروسک‌هایی هستند که تحلیل شخصیت‌های آن‌ها خالی از لطف به نظر نمی‌رسد.

شاباش

• با صداپیشگی هوتن شکیبا

هر قسمت از برنامه مهمونی یک قالب ثابت فیلم‌نامه دارد که شامل ورود شخصیت‌ها و مهمان برنامه می‌شود. به همین دلیل ترتیب ورود عروسک‌ها هم مشخص به نظر می‌رسد. برای مثال، همه اپیزودهای برنامه مهمونی با ورود شاباش و دی‌جی آغاز می‌شود و ادامه پیدا می‌کند. پس شاباش نخستین عروسکی است که بیننده برنامه مهمونی با آن مواجه می‌شود. شاباش مانند هر کدام از شخصیت‌های برنامه مهمونی نماینده یک شغل، قشر و طبقه از جامعه ایران است.

شاباش برای مخاطب برنامه ایرج طهماسب یادآور خواننده‌‌های مجالس عروسی است. او نه‌تنها صورت و مدل مویی مشابه با خواننده‌های مجالس عروسی دارد بلکه لباس‌های مشابه با آن‌ها هم به تن می‌کند. شاباش به طور کلی شخصیتی با اعتماد به نفس کاذب دارد که در بیشتر موارد کار به دستش می‌دهد. به همین دلیل همیشه ماجراهایی برای روایت‌کردن دارد که هر کدام از آن‌ها به تنهایی برای داشتن یک زندگی سرشار از چالش‌های بی‌پایان کافی به نظر می‌رسد.

این که شاباش دوست داشته به یک خواننده مشهور و توانمند تبدیل شود و نتوانسته [که یادآور بسیاری از خواننده‌های مجالس عروسی است] در بیشتر دیالوگ‌های او خودش را نشان می‌دهد. شاباش پس از مواجه با هر کدام از مهمانان برنامه طهماسب از آن‌ها می‌خواهد که فرصتی به او بدهند تا برای آن‌ها آهنگ‌سازی کند و یا آهنگی بخواند. تصمیم‌های اشتباه و رفتارهای نادرست هم بخشی از شخصیت شاباش است. با این حال شاباش شخصیتی خوش‌گذران و بدون فکر دارد که خودش را چندان درگیر زندگی نمی‌کند.

دی‌جی

• با صداپیشگی سهیل مستجابیان

واقعیت ماجرا آن است که هیچکدام از عروسک‌های برنامه مهمونی به اندازه دی‌جی فرصت اندکی برای خودنمایی ندارند. او بدون هیچ تردیدی کم‌رنگ‌ترین و دیده‌نشده‌ترین عروسک میان عروسک‌های برنامه مهمونی است که فرصت چندانی برای دیده‌نشدن دارد و همواره هم در کنار شاباش دیده می‌شود. دی‌جی نماینده قشر هنرمند و روشنفکر طبقه متوسط لقب می‌گیرد و به همین دلیل مانند همکار جنجالی‌اش همواره با دردسرهای متعددی دست و پنجه نرم می‌کند.

به همان میزان که شاباش علاقه‌مند بوده تا به خواننده‌ای مشهور و تاثیرگذار تبدیل شود، دی‌جی رویای تبدیل‌شدن به یک نوازنده و موسیقی‌دان حرفه‌ای را در سر می‌پرورانده است. دی‌جی یادآور همه خرده‌هنرمندان طبقه متوسط جامعه ایران است که نه‌ آن‌قدر پول داشته‌اند که پیگیر فعالیت حرفه‌ای در صنعت موسیقی باشند و نه آن‌قدر فقیر بوده‌اند که دنبال‌کردن موسیقی را برای کسب درآمد بیشتر کنار بگذارند.

به همین دلیل دی‌جی هم در نهایت نشان می‌دهد که با وجود توانایی‌هایش در عرصه موسیقی کاری به جز نواختن آهنگ‌های شاد و تکراری ندارد. دی‌جی همواره با دیدگاه‌ها و تصمیم‌های شاباش مخالف است و به همین دلیل این دو عروسک در پایان بیشتر دیالوگ‌هایشان در فیلم‌نامه هر قسمت از برنامه مهمونی با یکدیگر درگیر می‌شوند.

قیمه

• با صداپیشگی الی امامی

قیمه‌خانم احتمالا تنها عروسک برنامه مهمونی باشد که یادآور عروسک‌های برنامه کلاه قرمزی است. حال و هوای متفاوت قیمه با سایر عروسک‌های برنامه مهمونی مشهود به نظر می‌رسد و البته که ریشه در سن و سال بیشتر آن دارد. گفتار شیرین و ادبیات خاص، معصومانه و مادرانه قیمه هم در جذاب‌بودن بیشتر آن تاثیرگذار است. قیمه نماد زن سنتی‌، خانه‌دار و مهربان ایرانی است که همواره تلاش می‌کند تا به شکلی معصومانه به همه توجه داشته باشد.

علاقه قیمه به همه کودکان و بزرگسالان اطرافش ریشه در تجربه عمیق و کهنه او دارد. چه بسیار هستند افراد مسن و سال‌خورده‌ای که پس از سال‌ها زندگی و چشیدن طعم محبت و دشمنی در نهایت به این باور رسیده‌اند که تنها عشق و دوستی‌ است که باقی می‌ماند. بنابراین محبت و لحن مادرانه قیمه ریشه در خردی کهنه دارد که دست‌یابی به آن کار هر سال‌خورده‌ای نیست. به همین دلیل قیمه در برنامه مهمونی را می‌توان در کنار مادر [با نقش‌آفرینی رقیه چهره‌آزاد] در فیلم مادر [به کارگردانی علی حاتمی] قرار داد.

با این حال آوانگاردبودن برنامه مهمونی حتی در شخصیت قیمه هم دیده می‌شود. بنابراین قیمه در حالی که شخصیتی سنتی و قدیمی دارد که به شدت اهل تعارف و احوال‌پرسی است [و به دلیل سن بالا و حافظه ضعیفش گاهی کار را در این احوال‌پرسی‌ها به جایی می‌رساند که طرف مقابل او گیج می‌شود] گاهی هم خیلی پیش‌رو به نظر می‌رسد. برای مثال، قیمه در یکی از قسمت‌های برنامه مهمونی وارد با توپ فوتبال به سراغ ایرج طهماسب می‌آید و از فوتبال‌ بازی‌کردن‌هایش می‌گوید.

در یکی دیگر از اپیزود‌های برنامه مهمونی هم قیمه راز عاشقی‌اش را مطرح می‌کند که به نظر می‌رسد برای شخصی در سن و سال او اندکی ساختارشکنانه باشد. اما از آن‌جایی که برنامه مهمونی یک عنوان ساختارشکن و متفاوت است، این خرده‌داستان‌ها هم عجیب به نظر نمی‌رسند. بنابراین قیمه نه‌تنها در سطح و اندازه یک مادر دلسوز و دوست‌داشتنی متفاوت به نظر می‌رسد بلکه گاهی در نقش میان‌جی‌گر و شخصیت مهربان ماجرا هم وارد عمل می‌شود.

کته

• با صداپیشگی نازنین شعبانی

کته تنها عروسک میان عروسک‌های برنامه مهمونی است که به نظر می‌رسد لهجه و تباری مشخص دارد. کته [همانطور که از نام و فرم صورتش هم تا حدودی پیداست] با لهجه‌ای گیلکی صحبت می‌کند و رفتاری مشابه با زنان گیلک دارد. به عبارت دیگر، کته نماینده زن روستایی است و به همین دلیل یکی از متفاوت‌ترین عروسک‌های برنامه مهمونی لقب می‌گیرد. اگرچه کته حضور پررنگی در برنامه مهمونی ندارد اما به هر حال تاثیر خودش را می‌گذارد.

او با لهجه‌ای گیلکی و با سخنان هیجان‌انگیز از راه می‌رسد و به همین دلیل به معنای واقعی کلمه یادآور زنان گیلک است. کته معمولا به بازیگران مرد خارجی علاقه دارد و همواره دوست دارد تا با آن‌ها ازدواج کند. او از سوی دیگر به شدت به سلفی‌گرفتن با مهمانان برنامه مهمونی که اکثرا شناخته‌شده هستند هم علاقه‌مند است. متاسفانه کته یکی از معدود عروسک‌های برنامه مهمونی است که چندان در برابر مخاطب حضور نداشته و به همین دلیل بیننده شناخت درستی از او پیدا نمی‌کند.

خوشگل بابا

• با صداپیشگی امیر ادیب

خوشگل بابا که در حقیقت یک مگس است، یکی از دو عروسک برنامه مهمونی لقب می‌گیرد که انسان نیست. او به عنوان یک مگس، شخصیتی تخیلی و فانتزی دارد اما به شدت واقعی به نظر می‌رسد. مگس مانند آن‌چه از این حشره به یاد آورده می‌شود، حشره‌ای بی‌آزار است که هرازگاهی از راه می‌رسد و مهمان ایرج طهماسب و اطرافیان می‌شود. خوشگل بابا [که به او مگسی هم گفته می‌شود] به عنوان یکی از شخصیت‌های فرعی برنامه مهمونی تا به اینجای کار فرصت چندانی برای خودنمایی نداشته و به همین دلیل مخاطب شناخت درستی از او پیدا نمی‌کند.

بچه

• با صداپیشگی هوتن شکیبا

بچه مهم‌ترین، محبوب‌ترین، کلیدی‌ترین و تاثیرگذارترین شخصیت برنامه مهمونی بدون هیچ شک و تردیدی است. او از همان نخستین حضورش در برنامه ایرج طهماسب به شدت محبوب شد و حتی با وجود گذشت دو ماه از انتشار نخستین اپیزود برنامه مهمونی هنوز هم در شبکه‌های اجتماعی یک ترند محبوب و دوست‌داشتنی لقب می‌گیرد. بچه به لطف صداپیشگی هوتن شکیبا به شدت دوست‌داشتنی است اما شخصیت‌پردازی عمیقی هم دارد.

بچه نماد یک کودک کار است. کودکی که باید با گل‌فروشی در خیابان‌ها درآمد خودش را کسب کند و مخاطب هم اطلاع دقیقی از گذشته او پیدا نمی‌کند. نمادهای بسیاری در شخصیت بچه وجود دارد که او را یک کودک کار معرفی می‌کند. بچه یک گل‌فروش خیابانی است که شغل بیشتر کودکان کار است و به ساندویچ ماکارونی علاقه شدیدی دارد که قوت غالب کودکان طبقه کارگر در ایران است.

اگرچه عروسک‌هایی مانند کلاه قرمزی و پسرخاله هم نماد کودکان طبقه فرودست و معمولی جامعه ایران بودند اما ایرج طهماسب در پردازش شخصیت بچه خلاقیت بیشتری به خرج داده و او را به مدرن‌ترین شکل ممکن به تصویر کشیده است. شخصیت بچه به خوبی نشان می‌دهد که ایرج طهماسب درک دستی از وضعیت فقر در جامعه ایران دارد و از تاثیر آن روی کودکان هم آگاه است.

بچه یک شخصیت خشن، بی‌تعارف و در عین حال مهربان و لوس دارد. زندگی در دل جامعه باعث شده که بچه شخصیتی مستقل و کوبنده داشته باشد اما قلب مهربان و بزرگ او هم منشاء همه رفتارهای خوشایندش می‌شود. به عبارت دیگر، بچه میان شخصیتی قلدرمابانه و روحی مهربان گرفته شده و به همین دلیل رفتارهای او متناقض به نظر می‌رسد.

همین تناقض با اخلاق نرم و کودکانه بچه ترکیب شده و یکی از جذاب‌ترین عروسک‌های تاریخ سینما و تلویزیون ایران را خلق کرده است.

پشه

• با صداپیشگی کاظم سیاحی

پشه احتمالا همان عروسکی باشد که برگ برنده اساسی برنامه مهمونی در برابر برنامه کلاه قرمزی لقب بگیرد. اگرچه همه عروسک‌های برنامه مهمونی به حدی متفاوت، متمایز و رادیکال هستند که تماشای آن‌ها در چارچوب قوانین محدودکننده صدا و سیما واقعا غیرممکن به نظر می‌رسد اما پشه به حدی رادیکال و متفاوت است که تماشای او به شکل کلی عجیب به نظر می‌رسد. پشه با تکه‌کلام «بده بزنیم!» به متمایزترین عروسک برنامه مهمونی تبدیل می‌شود و البته که ادبیات و لحن خاص خودش هم در موفقیت هر چه بیشتر او تاثیرگذار است.

این عروسک جنجالی هر بار که انسانی را نیش می‌زند تحت تاثیر او قرار می‌گیرد و رفتارهایی مشابه با او را نشان می‌دهد. بنابراین پشه به شدت تحت تاثیر افراد مختلف است و روحیات خود را از آن‌ها قرض می‌گیرد. اینکه یک پشه قدرت تکلم با انسان و تعقل با خویشتن را داشته باشد به اندازه کافی هیجان‌انگیز به نظر می‌رسد اما قرض‌گرفتن روحیه سایر انسان‌ها به جذابیت هر چه بیشتر شخصیت پشه کمک می‌کند. علاقه شدید پشه به گزیدن اطرافیان و به خصوص ایرج طهماسب هم باعث می‌شود که او محبوبیت بیشتری داشته باشد.

به طور کلی عروسک‌های برنامه مهمونی دوست‌داشتنی و جذاب به نظر می‌رسند. شخصیت‌پردازی هر کدام از آن‌ها به خوبی طرح‌ریزی شده و به همین دلیل بسیاری ارتباط‌ برقرارکردن با آن‌ها برای مخاطب چندان دشوار به نظر می‌رسد. در حالی که مخاطبان بزرگسال و خردسال کلاه قرمزی در سال‌های پایانی دهه ۹۰ منتظر بازگشت کلاه قرمزی به تلویزیون بودند، ایرج طهماسب با برنامه مهمونی در سرویس استریم نماوا دیده شد.

او بسیاری از هوادارانش را با برنامه‌ای که در آن نه‌تنها خبری از همکاری حمید جبلی با ایرج طهماسب نبود بلکه نشانی از کلاه قرمزی و دوستانش هم ندارد، شگفت‌زده کرد. با این حال به نظر می‌رسد که جادوی طهماسب حتی بدون حضور کلاه قرمزی و بدون همراهی جبلی هم‌ می‌تواند تماشاگر را در برابر تلویزیون میخکوب کند. چراکه عروسک‌های برنامه مهمونی هم به سهم خودشان دوست‌داشتنی هستند؛ اگرچه توانایی رقابت با عروسک‌های فوق‌العاده بانمک کلاه قرمزی را ندارند.

بنابراین برنامه مهمونی به عنوان جدیدترین ساخته ایرج طهماسب در عین حال که همان برنامه‌ای است که هواداران کلاه قرمزی به آن نیاز داشتند در سطح و اندازه محبوب‌ترین برنامه عروسکی سال‌های اخیر تلویزیون ظاهر نمی‌شود. با این حال متفاوت‌ترین برنامه اختصاصی نماوا لقب می‌گیرد که با همکاری روبیکا ساخته شده و بدون هیچ تردیدی برگ برنده این سرویس استریم در سال ۱۴۰۱ است.

سریال جیران را با ویجیاتو دنبال کنید:

• نگاهی به قسمت اول سریال جیران – روایت اشتباه تاریخ
• نگاهی به قسمت دوم سریال جیران – اقتباسی آزاد از تاریخ
• نگاهی به قسمت سوم سریال جیران – متعهد به درام
• نگاهی به قسمت چهارم سریال جیران – ترکی‌سازی تاریخ ایران
• نگاهی به قسمت پنجم سریال جیران – تجمل‌‌گرایی سینمایی
• نگاهی به قسمت ششم سریال جیران – عشق نجات‌دهنده
• نگاهی به قسمت هفتم سریال جیران – رعیتی که ستاره شد
• نگاهی به قسمت هشتم سریال جیران – جنگ چهره زنانه دارد
• نگاهی به قسمت نهم سریال جیران – سرگیجه قاجاری
• نگاهی به قسمت دهم سریال جیران – زنان علیه زنان
• نگاهی به قسمت یازدهم سریال جیران – زنانگی سمی
• نگاهی به قسمت دوازدهم سریال جیران – آغاز بازی تاج و تخت