نگاهی به برنامه یازده – تصویر مضحک فوتبال فاسد ایران

برنامه یازده به عنوان یکی از معدود برنامه‌های اختصاصی سرویس استریم فیلم‌نت تلاش می‌کند تا در جایگاه یک تاک‌شو قرار بگیرد. اما این برنامه نه‌تنها تلاشی برای تبدیل‌شدن به یک تاک‌شوی جذاب نمی‌کند بلکه اساسا یک برنامه گفتگومحور بی‌هدف، خسته‌کننده و ناامیدکننده است. از تدوین تا نحوه اجرا؛ برنامه یازده یک تاک‌شوی بی‌نهایت ضعیف به نظر می‌رسد که هیچ هدفی ندارد و به نظر می‌رسد از سوی بدسلیقه‌ترین افراد حوزه برنامه‌سازی و فوتبال ساخته شده تا تستی زجرآور برای میزان کنترل اعصاب هواداران مستطیل سبز باشد. با ویجیاتو همراه باشید.

فوتبال ایران همیشه ضعف‌های بسیاری داشته و در نتیجه به یکی از حاشیه‌سازترین خرده‌فرهنگ‌های ایرانی تبدیل شده که طبیعتاً علاقه‌مندان بسیاری دارد. در همه سال‌هایی که برنامه نود از شبکه سه سیما پخش می‌شد، بازار داغ حواشی فوتبال ایران تنها یک فروشنده داشت؛ عادل فردوسی‌پور. او همان مردی بود که بالاتر از همه ستاره‌ها و مدیران فوتبال ایران قرار می‌گرفت و جذاب‌ترین مناظره‌ها و گزارش‌های ممکن را از ساختار کاملاً فاسد فوتبال ایران شکار می‌کرد.

اما مدیران صدا و سیما به اندازه‌ای که عادل فردوسی‌پور با مدیران کج‌فهم فوتبال ایران مهربان بود، مهربانانه برخورد نکردند. برنامه نود از ۲۳ مرداد ۱۳۷۸ تا ۳۰ اسفند ۱۳۹۷ روی آنتن رفت اما در نهایت توسط علی فروغی، مدیر شبکه سه صدا و سیما، کنار گذاشته شد. حالا حدود سه سال است که خبری از برنامه نود نیست. برنامه تحلیلی فوتبال ایران که احتمالا لقب پربیننده‌ترین برنامه تلویزیونی تاریخ تلویزیون ایران را یدک می‌کشد.

جای خالی عادل

اجرای جذاب عادل فردوسی‌پور، مهمان‌های پرحاشیه و مناظره‌های جنجالی‌شان، آیتم‌های احساسی و نظرسنجی‌های پیامکی هیجان‌انگیز از ویژگی‌های اصلی برنامه نود بود که این برنامه تحلیلی را به یک برنامه تلویزیونی محبوب تبدیل کرده بود. با حذف برنامه نود از کنداکتور شبکه سه فرصتی برای رقبای عادل [که همه این سال‌ها در حاشیه اخبار ورزشی ایران زنده مانده بودند] فراهم شد تا در نهایت کسب و کار خود را پررونق کنند. اما هیچکدام از آن‌ها موفق ظاهر نشدند و برنامه یازده یکی دیگر از برنامه‌های فوتبال‌محوری است که تلاش می‌کند تا جایگاه خالی برنامه نود را تصاحب کند؛ اتفاقی که به نظر می‌رسد هرگز رخ دهد.

در روزگاری که برنامه‌های تحلیلی فوتبال ایران همگی از سیمای ملی پخش می‌شدند، جای خالی یک برنامه مشابه در شبکه پخش خانگی خالی بود. از آن‌جایی که دست عوامل عناوین شبکه نمایش خانگی [در مقایسه با عناوین صدا و سیما] گشوده‌تر به نظر می‌رسد، بنابراین ساخت یک برنامه گفت و گومحور که فوتبال ایران را تحلیل می‌کند در شبکه نمایش خانگی آسان‌تر است. به عبارت دیگر، در شرایطی که مردم از برنامه لذت فوتبال رضایت نداشتند و برنامه شب‌های فوتبالی هم توقعات را برآورده نمی‌کرد، یک برنامه تحلیلی قدرتمند در حوزه بررسی فوتبال ایران می‌توانست قلب مخاطبان ایرانی را به دست آورد.

در مدرسه فیلم‌سازی ویجیاتو حضور پیدا کنید:

• درس‌های فیلم‌سازی که از فیلم جاستیس لیگ زک اسنایدر کات آموختیم
• درس‌های فیلم‌سازی که از دنیای سینمایی The Conjuring آموختیم
• درس‌های فیلم‌سازی که از فرانچایز Mission: Impossible آموختیم
• مدرسه فیلم‌سازی: ویژگی‌های کلیدی فیلم‌های استیون اسپیلبرگ
• مدرسه فیلم‌سازی: چگونه فیلم‌نامه یک فیلم زامبی را بنویسیم؟
• فیلم‌نامه‌نویسی را از استیون اسپیلبرگ و جرج لوکاس بیاموزید
• درس‌های فیلم‌سازی که از تایکا وایتیتی آموختیم
• تفاوت فیلم ترسناک با فیلم تریلر چیست؟
•  بهترین سایت‌های دانلود فیلم‌نامه
• روانشناسی رنگ‌ها در سینما

برنامه یازده که با تهیه‌کنندگی علی باذل و کارگردانی بهمن دادفر از سرویس استریم فیلم‌نت منتشر می‌شود، نخستین و تنها برنامه گفت و گومحوری است که تلاش می‌کند تا فوتبال ایران را در زاویه‌ای که متعلق به دوربین‌های صدا و سیما نیست، بررسی کند. در سال‌های گذشته هم نمونه‌های متعددی مانند برنامه یازده ساخته شده بودند که البته هیچکدام به مرحله استمرار و موفقیت نرسیدند. اگرچه برنامه یازده هم عنوان موفقی به نظر نمی‌رسد اما دورقمی‌شدن تعداد اپیزودهای آن باعث می‌شود که به عنوان یک پروژه در حال پیشرفت قلمداد شود و حداقل در کنار عناوین شکست‌خورده قرار نگیرد.

حاشیه‌های تولید

پخش برنامه یازده قرار بود در سال ۱۳۹۹ آغاز شود و براساس اطلاعاتی که از سوی روابط عمومی برنامه در پایگاه‌های خبری منتشر شده، قرار بود علی کریمی به عنوان مجری برنامه یازده در برابر بینندگان حضور پیدا کند. اما در نهایت تغییراتی در مسیر تولید این برنامه ایجاد شد. ظاهرا اجرای علی کریمی به عنوان نامزد ریاست فدراسیون فوتبال در برنامه یازده [آن هم در روزهای نزدیک به انتخابات فدراسیون فوتبال] حساسیت‌هایی برانگیخته بود. بنابراین پخش آن به آینده‌ای نامعلوم موکول شد.

پس از آن که علی کریمی در انتخابات فدراسیون فوتبال شکست خورد و پرونده یکی از پرحاشیه‌ترین دوره‌های انتخاب رییس فدراسیون فوتبال ایران بسته شد، این فرصت برای جادوگر پدید آمد تا تمرکزش را روی توسعه برنامه یازده قرار دهد. اما حضور علی کریمی به تنهایی کافی نبود. برای برنامه‌ای که قرار بود جنجال‌های فوتبال ایران را زیر ذره‌بین قرار دهد و حاشیه‌ساز یک پدیده کاملا جنجالی باشد به یک چهره آشفته‌تر نیاز بود؛ و چه کسی بهتر از خداداد عزیزی؟ غزال تیزپای فوتبال ایران که در سال‌های اخیر به لطف تحلیل‌های تند و تیزش یادآور دوران طلایی‌اش در زمین فوتبال شده در نهایت به عنوان مجری اصلی برنامه یازده انتخاب شد.

پنج تفنگدار

برنامه یازده در حقیقت از پنج مجری ثابت یاری می‌گیرد. مجری اصلی برنامه خداداد عزیزی است که با همان لحن گزنده و مغرورانه‌ای که معمولا داشته با همه افراد درون برنامه برخورد می‌کند. در کنار خداداد عزیزی نام علی کریمی می‌درخشد. جادوگر فوتبال ایران که در جریان برنامه یازده ثابت می‌کند اندک توانایی‌هایی در اجرا دارد، رفتار بهتری از خداداد عزیزی ارائه می‌‌دهد. آندرانیک تیموریان یکی دیگر از مجری‌های برنامه یازده است که در مقایسه با خداداد و علی کریمی نقش کمتری در برنامه دارد. او بیشتر به عنوان یک مهمان ثابت در کنار همکارانش حضور پیدا می‌کند و به همین دلیل تاثیرگذاری‌اش قابل مقایسه با دو مجری اصلی برنامه نیست.

مجتبی جباری چهارمین مجری برنامه یازده لقب می‌گیرد که نقش مهمی در برنامه ندارد و بیشتر در بحث‌های جانبی حضور پیدا می‌کند. بازیکن سال‌های نه‌چندان دور استقلال که بیشتر با مصدومیت‌های طولانی‌اش شناخته می‌شود، یکی از دو مجری جانبی برنامه است که حضور ثابتی در بخش‌های مختلف ندارد. اشپتیم آرفی، مهاجم اهل کزوو که در سال‌های پایانی دهه ۱۳۸۰ در پرسپولیس می‌درخشید، پنجمین و آخرین مجری برنامه اختصاصی فیلم‌نت برای پرداختن به حواشی فوتبال ایران است. آرفی که در ایران به یک سلبریتی تبدیل شده، نقش مهمی در برنامه یازده ندارد و رفته‌ رفته اهمیت کمتری در اپیزودهای جدید این برنامه پیدا کرده است.

عملکرد مجری‌های برنامه یازده هم چنگی به دل نمی‌زند. خداداد عزیزی بدون کسب هیچ آموزه جدیدی در حوزه اجرا روی صندلی اجرای برنامه نشسته و به همین دلیل اجرای او اندکی ناراحت‌کننده به نظر می‌رسد. اجرای خداداد قلدرمابانه و مغرورانه است و نشان از خودرای‌بودن او دارد. خداداد بارها در میان حرف‌ سایر مجری‌ها و حتی مهمان برنامه می‌پرد تا خودش را به عنوان مهم‌ترین شخصیت برنامه معرفی کند. خداداد تقریبا در همه بخش‌های برنامه یازده دیده می‌شود و به نوعی وزنه برنامه اختصاصی فیلم‌نت لقب می‌گیرد. با این حال شاید بهتر بود که جایگاه مجری اصلی برنامه یازده به شخص مناسب‌تری سپرده شود.

قرارگرفتن خداداد عزیزی در جایگاه مرکزی برنامه یازده به جایگاه علی کریمی هم آسیب زده است. علی کریمی که در جریان برنامه یازده ثابت می‌کند توانایی‌های قابل قبولی در حوزه اجرا دارد، زیر سایه خداداد قرار می‌گیرد. بنابراین آن‌طور که باید توانایی‌های خودش را نشان نمی‌دهد. با این حال در نهایت باید پذیرفت که علی کریمی هم مانند خداداد عزیزی یک مجری درجه یک و تمام‌عیار نیست و صرفا به لطف سابقه طلایی‌اش در حوزه فوتبال این فرصت را به دست آورده تا در برنامه یازده حضور پررنگی داشته باشد. آندرانیک تیموریان و مجتبی جباری هم شرایط مشابهی دارند. آن‌ها اساسا مجری‌های توانمندی به نظر نمی‌رسند و صرفا به عنوان نمایندگان استقلالی جمع حضور دارند.

آخرین و ضعیف‌ترین مجری برنامه یازده هم اشپتیم آرفی لقب می‌گیرد. او که صرفا به دلیل محبوبیت ناشی از متفاوت‌بودنش در برنامه انحصاری فیلم‌نت حضور پیدا کرده حتی در سطح و اندازه یک مهمان هم ظاهر نمی‌شود. شاید به همین دلیل باشد که نقش و اهمیت آرفی به مرور در برنامه یازده کاهش پیدا می‌کند. چراکه حتی عوامل برنامه هم متوجه می‌شوند که با وجود سایر مجری‌هایی که اجرایشان اساسا چنگی به دل نمی‌زند، حضور آرفی اشتباه به نظر می‌رسد. به عبارت دیگر، مجری‌های برنامه یازده در سطح انتظارات ظاهر نمی‌شوند و بیشتر شبیه به مهمانان ثابت برنامه به نظر می‌رسند.

بدون سناریو

آغاز قسمت اول برنامه یازده شبیه هر آغازی به نظر می‌رسد اما اصلا مناسب آغاز یک برنامه تاک‌شوی پیرامون فوتبال نیست؛ ناگهان خداداد عزیزی از راه می‌رسد، با همان رفتار قلدرمابانه با عوامل پشت صحنه برخورد می‌کند، روی صحنه حاضر می‌شود، سایر مهمانان ثابت برنامه به او اضافه می‌شوند و برنامه بدون هیچ تیتراژی آغاز می‌شود. این تیتراژ آغازین ضعیف برنامه یازده به حدی ناامیدکننده است که تماشاگر برای لحظاتی احساس می‌کند که احتمالا در حال تماشای آنونس برنامه بوده و نسخه کامل برنامه هنوز آغاز نشده است. اما واقعیت شکل و شمایل دیگری دارد.

به نظر می‌رسد عوامل برنامه یازده هیچ نقشه و پلنی برای این تاک‌شو نداشته‌اند. آن‌ها صرفا تصمیم گرفته‌اند تا تعدادی از فوتبالیست‌های سابق فوتبال ایران را گرد یکدیگر جمع کنند و با مطرح‌کردن یک موضوع جنجالی، بحث میان‌ آن‌ها را ضبط کنند. بنابراین برنامه یازده هیچ سناریویی ندارد و به شکل کاملا فی‌البداهه پیشروی می‌کند. اگرچه این برنامه از بخش‌های نسبتا ثابتی تشکیل شده که در هر کدام از آن‌ها تعدادی از مهمانان ثابت برنامه حضور دارند اما در نهایت یک‌دستی و انسجام لازم را ندارد.

عوامل برنامه پس از چند اپیزود در نهایت متوجه می‌شوند که برای آغاز برنامه‌شان به یک تیتراژ آغازین جذاب نیاز دارند. اگرچه یک تیتراژ مناسب در نهایت در قسمت‌های جدید برنامه یازده برای این برنامه در نظر گرفته شده اما همچنان چنگی به دل نمی‌زند. برنامه یازده به شکل عجیبی کاملا ناشیانه ساخته شده و سرشار از آزمون و خطاهای متعدد است. در واقع از آن‌جایی که عوامل این تاک‌شو اساسا هیچ نقشه مشخصی برای ساختن برنامه‌شان نداشته‌اند در هر اپیزود به سراغ یک راه و روش جدید برای برنامه‌سازی رفته‌اند.

نتیجه امتحان‌کردن روش‌های گوناگون برنامه‌سازی باعث شده تا برنامه یازده شبیه به یک تاک‌شوی آنتولوژی شود که در هر قسمت از روش منحصربه‌فردی یاری گرفته است. این تاک‌شوی انحصاری فیلم‌نت اساسا هیچ قالب پیش‌فرضی برای روایت خود در نظر نگرفته و به معنای واقعی کلمه در هر اپیزود به سراغ یک سناریوی منحصر به فرد برای بررسی سوژه‌های خود می‌رود. بحران سناریو احتمالا بزرگ‌ترین بحران برای یک تاک‌شو است و شاید همین بحران بزرگ برای شکست‌خوردن برنامه یازده کافی باشد.

بیشتر بخوانید:

• فینال لیگ قهرمانان آسیا با گزارش عادل
• رسوایی ترجمه در برنامه محمدحسین میثاقی – سوگلی‌های بی‌سواد
• درباره میثاقی و فوتبال برتر: مردم حتی نیم‌نگاهی هم به من و تو نمی‌اندازند
• هت‌تریک در برابر فوتبال برتر: برنده رقابت مزدک میرزایی و محمدحسین میثاقی کیست؟

اما سناریو تنها یکی از مشکلات این برنامه فوتبالی با اجرای خداداد عزیزی و علی کریمی است. برنامه یازده به شکل واضحی از مشکلات بزرگ در تدوین رنج می‌برد و در فیلم‌برداری هم چنگی به دل نمی‌زند. همه آن‌چه به کیفیت سمعی و بصری این سریال مربوط می‌شود در پایین‌ترین سطح قرار دارد. عوامل این تاک‌شو هیچ خلاقیتی برای جذاب‌کردن برنامه یازده به خرج نداده‌اند و به همین دلیل این تاک‌شو به معنای واقعی کلمه ناامیدکننده و ضعیف ظاهر می‌شود.

محتوای خسته‌کننده

چگونه ممکن است یک برنامه گفت و گومحور پیرامون فوتبال جنجالی ایران حتی سرگرم‌کننده هم نباشد؟ این دقیقا همان دستاوردی است که باید از عوامل برنامه یازده بیاموزید. برنامه یازده با وجود میزبانی از تعدادی از نام‌های شناخته‌شده و پرحاشیه فوتبال ایران اصلا در سطح و اندازه یک برنامه جنجالی و جذاب ظاهر نمی‌شود. بخشی از این ضعف در جذابیت محتوا را باید در اجرای ضعیف خداداد عزیزی جستجو کرد. خداداد اساسا مجری توانمندی نیست و به همین دلیل دائما در مسیر گفت و گوی مهمانان برنامه‌اش سنگ‌اندازی می‌کند. او دوست دارد که همیشه حرف خود را به کرسی بنشاند و به همین دلیل تلاش می‌کند تا همواره خودش را به عنوان ستاره اصلی برنامه نشان دهد.

آشی که خداداد می‌پزد به حدی شور می‌شود که چندین بار با تذکر همکاران و حتی مهمانان برنامه مواجه می‌شود. آن‌ها از او می‌خواهند که اندکی سکوت اختیار کند و کمتر حرف بزند تا فرصتی هم برای مطرح‌کردن نظرات خودشان داشته باشند. خداداد عزیزی در بیشتر بخش‌های برنامه یازده حضور دارد و تقریبا سرقفلی این برنامه را تصاحب کرده است. بنابراین وقتی یک مجری مداخله‌جو، پرحرف و ناتوان در اجرا مدیریت و رهبری یک تاک‌شو را برعهده می‌گیرد نباید انتظار زیادی از آن تاک‌شو داشت.

بخش دیگری از خسته‌کننده‌بودن برنامه ریشه در ضعف کارگردان و ایده‌پرداز برنامه دارد. اگر مهمان‌هایی که در برنامه یازده حضور پیدا کرده‌اند برای یک مصاحبه در برابر عادل فردوسی‌پور قرار بگیرند احتمالا مصاحبه جذاب‌تری می‌کنند. مسئله تنها نام و برند عادل فردوسی‌پور نیست که به یک مصاحبه جذاب‌تر منتهی می‌شود. عادل فردوسی‌پور می‌تواند حرف‌های جذاب‌تری از زبان مهمانان برنامه خود خارج کند؛ کاری که هیچکدام از عوامل برنامه یازده توانایی آن را ندارند. آن‌ها تنها روی حضور علیرضا نیکبخت واحدی به عنوان یک مهمان جنجالی حساب باز کرده‌اند و اساسا هیچ برنامه‌ای برای جذاب‌کردن مصاحبه با او ندارند.

بلاتکلیفی بزرگترین نقطه ضعف برنامه یازده است؛ برنامه‌ای که می‌توانست به یکی از بهترین برنامه‌های تحلیلی شبکه نمایش خانگی تبدیل شود در همان گام‌های نخست موفقیت مانده و به یک تاک‌شوی شکست‌خورده و ناامیدکننده تبدیل شده که اساسا ارزش فنی و رسانه‌ای ندارد.

باند رسانه‌ای

وجود مافیای رسانه‌‌ای برای آن‌هایی که اخبار ورزشی ایران را دنبال می‌کنند، حقیقتی غیرقابل انکار است. باندهای رسانه‌ای فعال در حوزه اخبار ورزشی ایران به حدی شناخته‌شده و تاثیرگذار هستند که هواداران جدی ورزش در ایران حتی اسم افرادی که ریاست این باندها را برعهده دارند را نیز می‌دانند. بیشتر افرادی که در مافیای رسانه‌ای ورزش ایران فعالیت می‌کنند، خبرنگارانی شناخته‌شده هستند که امپراطوری خود را تاسیس کرده‌اند. به همین دلیل هواداران جدی فوتبال در ایران از همان ابتدا که نام برنامه یازده به گوش می‌رسید، می‌دانستند که این برنامه قطعا خط فکری یکی از باندهای رسانه‌ای فعال در حوزه فوتبال را دنبال می‌کند و همین اتفاق هم رخ داد.

برنامه یازده به شکل واضحی به یکی از باندهای رسانه‌ای حوزه فوتبال تعلق دارد. این برنامه در شرایطی به انتقاد از عملکرد کارلوس کی‌روش در تیم ملی مصر می‌پردازد که این سرمربی اهل موزامبیک بیشتر از سه سال است که هدایت تیم ملی ایران را برعهده ندارد. بنابراین حمله‌کردن به کارلوس کی‌روش و انتقاد چندباره از او تنها یک دلیل دارد؛ باندی که علاقه‌ای به کارلوس کی‌روش نداشت و در برابر او ایستادگی می‌کرد هنوز هم به انتقادهای بی‌جا از یکی از بهترین سرمربی‌های تاریخ تیم ملی فوتبال ایران علاقه دارد. اما بحث کارلوس کی‌روش تنها یکی از نمونه‌هایی است که ثابت می‌کند برنامه یازده توسط یکی از باندهای رسانه‌ای حوزه فوتبال هدایت می‌شود.

برنامه یازده تصویر مضحک فوتبال فاسد ایران است. این برنامه دقیقا همه ویژگی‌هایی که یک برنامه تحلیلی فوتبال نباید داشته باشد را جمع‌آوری کرده و به همین دلیل

سریال خاتون را با ویجیاتو دنبال کنید:

• نگاهی به قسمت اول سریال خاتون – فاشیسم سینمایی
• نگاهی به قسمت دوم سریال خاتون – باران خونین داس و چکش
• نگاهی به قسمت سوم سریال خاتون – شیوع ویروس سرخ
• نگاهی به قسمت چهارم سریال خاتون – عاقبت خوردن نان خلق
• نگاهی به قسمت پنجم سریال خاتون – بگذارید این وطن دوباره وطن شود
• نگاهی به قسمت ششم سریال خاتون – همسری که همراه نیست
• نگاهی به قسمت هفتم سریال خاتون – تصویر دقیق زن گیلانی
• نگاهی به قسمت هشتم سریال خاتون – روایت خسته‌کننده
• نگاهی به قسمت نهم سریال خاتون – گفتار مدرن یک پوستین کهنه
• نگاهی به قسمت دهم سریال خاتون – سرگیجه‌‌ای از شخصیت‌ها
• نگاهی به قسمت یازدهم سریال خاتون – عاشقانه در عاشقانه
• نگاهی به قسمت دوازدهم سریال خاتون – پوستین جذاب یک باطن مستهلک
• نگاهی به قسمت سیزدهم سریال خاتون – عشق مسموم
• نگاهی به قسمت چهاردهم سریال خاتون – مسیر گمراه‌کننده
• نگاهی به قسمت پانزدهم سریال خاتون – آغاز پایان
• نگاهی به قسمت شانزدهم سریال خاتون – فاجعه مطلق