نگاهی به برنامه بندبازی – استعدادیاب‌های بی‌استعداد

برنامه بندبازی یکی از برنامه‌های انحصاری سرویس استریم فیلم‌نت است که در چند هفته اخیر بیشتر از قبل مورد توجه قرار گرفته است. این برنامه که تمرکزش را روی معرفی و بررسی گروه‌های توانمند اما ناشناخته عرصه موسیقی قرار داده، ایده جذابی دارد اما در اجرای آن به معنای واقعی کلمه شکست می‌خورد. بنابراین جدیدترین برنامه‌ای که توسط نیما بانک کارگردانی شده در بهترین حالت یک عنوان یک‌بار‌مصرف است. با ویجیاتو همراه باشید.

سریال جیران را با ویجیاتو دنبال کنید:

• نگاهی به قسمت اول سریال جیران – روایت اشتباه تاریخ
• نگاهی به قسمت دوم سریال جیران – اقتباسی آزاد از تاریخ
• نگاهی به قسمت سوم سریال جیران – متعهد به درام
• نگاهی به قسمت چهارم سریال جیران – ترکی‌سازی تاریخ ایران

این روزها نماوا و فیلیمو به عنوان شناخته‌شده‌ترین سرویس‌های استریم ایرانی حال و روز خوبی دارند. تعداد کاربران این سرویس‌های استریم رو به افزایش است و به نظر می‌رسد که در جذب رضایت مخاطبان هم تا حدودی موفق ظاهر شده‌اند. بخشی از موفقیت فیلیمو و نماوا ریشه در قدمت بیشتر آن‌ها دارد. فیلیمو نخستین بار در بهمن سال ۱۳۹۳ با عنوان آپارات فیلیمو شروع به فعالیت کرد و در نخستین روزهای سال ۱۳۹۴ به فیلیمو تغییر نام داد.

نماوا هم شرایط مشابهی دارد. این سرویس اشتراک ویدیو در نخستین روزهای سال ۱۳۹۳ با عنوان شاتل‌لند فعالیت خود را آغاز کرد. اما به مرور زمان و با موفقیت بیشتر بخش اشتراک ویدیوی مجموعه شاتل‌لند این فرصت را پیدا کرد تا به یک مجموعه مجزا تبدیل شود و بدین ترتیب سرویس استریم نماوا از راه رسید. این روزها نماوا و فیلیمو به محبوب‌ترین سرویس‌های استریم فیلم و سریال در ایران تبدیل شده‌اند و نه‌تنها عناوین انحصاری خود را تولید می‌کنند بلکه به قطب‌های سرگرمی ایران تبدیل شده‌اند.

در چنین شرایطی ظهور یک رقیب تازه هم نگران‌کننده به نظر نمی‌رسد. البته اگر این رقیب نوظهور به درک این حقیقت برسد که برای رقابت با فیلیمو و نماوا باید محصولات فرهنگی متفاوتی برای ارائه داشته باشد احتمالا شرایط تغییر می‌کند و این همان حقیقتی است که سرویس استریم فیلم‌نت آن را می‌داند. اگرچه فیلم‌نت هم به اندازه فیلیمو و نماوا قدمت دارد اما در همه سال‌هایی که دو رقیب آبی و زرد مشغول جذب مخاطبان بودند، رقیب قرمزپوش عملکرد قابل قبولی نداشت. فیلم‌نت حالا که نوبت به جبران اشتباهات رسیده با قدرت وارد عمل شده و بیشتر از هر زمان دیگری محتوای اختصاصی تولید می‌کند.

در شرایطی که فیلیمو و نماوا تمرکزشان را روی توسعه سریال‌های پرهزینه و پرستاره قرار داده‌اند، فیلم‌نت تصمیم گرفته تا مسیر متفاوتی را طی کند. این سرویس استریم که مانند رقبای شناخته‌شده‌اش سرشار از عناوین خارجی و داخلی گوناگون شده برای خلق عناوین انحصاری از دنیای فیلم و سریال فاصله گرفته تا تمرکزش را روی حوزه‌های تاک‌شو، استعدادیابی و تحلیلی قرار دهد.

آن‌ها با برنامه شب‌آهنگی یک تاک‌شوی جذاب و خیره‌کننده خلق کرده‌اند که به معنای واقعی کلمه خنده‌دار است. با برنامه یازده یک برنامه تحلیلی پیرامون فوتبال ایران ساخته‌اند که ایرادهای بزرگی دارد و البته با برنامه بندبازی یک برنامه استعدادیابی در حوزه موسیقی راه انداخته‌اند که متاسفانه چنگی به دل نمی‌زند. به عبارت دیگر، برنامه بندبازی این فرصت را به نوازندگان و خوانندگان [مرد] ایرانی داده تا خودشان را به مخاطبان موسیقی ایران ارائه کنند.

اگر برنامه عصر جدید فرصت دیده‌شدن با محدودیت را به نوازندگان و خوانندگان ایرانی می‌‌داد، برنامه بندبازی مدعی می‌شد که تمرکزش را روی پیداکردن استعدادهای عرصه موسیقی در ایران قرار داده است. اما آیا برنامه بندبازی در رسیدن به این هدف موفق ظاهر می‌شود؟ به نظر نمی‌رسد که این‌گونه باشد.

تدوین گیج‌کننده

در نگاهی به برنامه یازده در ویجیاتو به این حقیقت پرداختیم که برنامه انحصاری فیلم‌نت برای تحلیل فوتبال ایران از مشکلات بزرگی رنج می‌برد. یکی از این مشکلات بزرگ آن برنامه تدوین گیج‌کننده‌ بود. تدوین برنامه یازده به حدی افتضاح بود که تماشاگر اندک‌اندک به این نتیجه می‌رسید که عوامل برنامه هم هدفشان از خلق برنامه را نمی‌دانند. اگرچه برنامه بندبازی عملکرد بهتری در حوزه تدوین دارد اما به همان میزان بی‌هدف و عجیب به نظر می‌رسد. اگر خالقان برنامه بندبازی حتی برای چند دقیقه به تماشای آغاز یک برنامه استعدادیابی در حوزه موسیقی که توسط کشورهای دیگر جهان ساخته شده، می‌نشستند احتمالا آغاز بهتری برای برنامه شان در نظر می‌گرفتند.

برنامه یازده هیچ معرفی قابل قبولی از داوران مسابقه ارائه نمی‌دهد. اگر تماشاگر این برنامه کسی باشد که شناخت درستی از علیرضا عصار، امید حاجیلی، امید نعمتی، بهروز صفاریان و مهراوه شریفی‌نیا ندارد احتمالا هیچ شناختی هم از این داوران در جریان تماشای برنامه پیدا نمی‌کند. اگرچه داوران برنامه بندبازی [به‌خصوص برای علاقه‌مندان به موسیقی] نام‌های شناخته‌شده‌ای هستند اما حقیقت آن است که جدیدترین تجربه کارگردانی نیما بانک از اصول کلاسیکی که در برنامه‌‌های مسابقه‌محور با حضور داوران دیده می‌شود، پیروی نمی‌کند.

یکی دیگر از مشکلاتی که در تدوین برنامه بندبازی ناراحت‌کننده به نظر می‌رسد، عجله برنامه برای پیش‌بردن سناریوی هر اپیزود است. این مشکل در اپیزودهای ابتدایی که تعداد گروه‌های موسیقی شرکت‌کننده بیشتر بوده‌اند بیشتر به چشم می‌آید. این عجله در شرایطی شکل گرفته که اساسا گروه‌های موسیقی باید فرصت بیشتری برای ارائه خود و آهنگ خود داشته باشند اما عجله برنامه برای حرکت به سمت انتخاب گروه‌های برتر این فرصت را از آن‌ها ربوده است.

بنابراین سکانس‌های برنامه بندبازی به سرعت تغییر می‌کنند. صحنه‌ها هدف مشخصی ندارند و همه تصاویری که در هر اپیزود به چشم می‌آید مانند آشی به نظر می‌رسد که همه حبوبات را درون آن ترکیب کرده‌اند. به عبارت دیگر، تدوین برنامه بندبازی به شدت بی‌نظم، شلوغ و بی‌هدف به نظر می‌رسد. به همین دلیل مخاطب برنامه بندبازی آن‌طور که انتظار دارد با گروه‌های موسیقی شرکت‌کننده در برنامه آشنا نمی‌شود. اگرچه این مشکل نسبتا بزرگ در اپیزودهای جدیدتر این برنامه تا حدودی برطرف شده [که این نکته هم یادآور نگرش آزمایشی برنامه یازده به نظر می‌رسد] اما به هر حال تدوین بی‌هدف و سردرگم‌کننده برنامه بندبازی هر مخاطبی را ناامید می‌کند.

کارگردانی بی‌سلیقه

کارگردانی برنامه بندبازی برعهده نیما بانک است. نیما بانک که به لطف کارگردانی برنامه ستاره‌ساز برای شبکه سه سیما سابقه قابل قبولی در حوزه برنامه‌سازی در حوزه استعدادیابی دارد در کارگردانی برنامه بندبازی به معنای واقعی کلمه ناامیدکننده ظاهر می‌شود. اگرچه کارگردانی فصل نخست برنامه ستاره‌ساز هم چنگی به دل نمی‌زد اما بینندگان برنامه بندبازی انتظار داشتند که با کاهش محدودیت‌های سیمای ملی که در سرویس استریم فیلم‌نت، خلاقیت بیشتری از سوی نیما بانک ببینند. اتفاقی که متاسفانه رخ نمی‌دهد.

کارگردانی برنامه بندبازی هم مانند تدوین آن شلوغ، بی‌هدف، ناامیدکننده و سردرگم‌کننده است. تماشاگر برنامه استعدادیابی موسیقیایی سرویس استریم فیلم‌نت اساسا نمی‌تواند فلسفه و هدف برخی از صحنه‌ها را درک کند. به همین دلیل در شرایطی که بسیاری از صحنه‌های برنامه بندبازی زائد به نظر می‌رسند، برخی از صحنه‌ها هم ملموس نیستند. روایت کارگردانی از معرفی داوران و گروه‌های موسیقی هم چنگی به دل نمی‌زند و به شدت بدسلیقه است. به طور کلی، کارگردانی و تدوین برنامه بندبازی به شدت بی‌نظم و گیج‌کننده به نظر می‌رسد.

اجراهای ضعیف

برنامه بندبازی تمرکز خود را روی معرفی گروه‌های موسیقی بااستعداد قرار داده است. بنابراین تک‌خوانی جایی در این برنامه ندارد و افرادی که خواهان اجرای یک‌نفره بوده‌اند هم مجبور شده‌اند تا گروهی از نوازندگان را همراه خود کنند. اگرچه این اجبار باعث شده تا بسیاری از نوازندگان هم فرصت حضور در برنامه را داشته باشند اما به هر حال بی‌احترامی به خوانندگانی است که دوست دارند تا فرصتی برای اجرای تک‌نفره داشته باشند.

از آن‌جایی که عوامل تلاش کرده‌اند تا میزبان بیشترین تعداد ممکن از گروه‌های موسیقی باشند متاسفانه کیفیت برنامه به شدت کاهش پیدا کرده است. ترجیح‌دادن کمیت به کیفیت در نهایت باعث شده تا گروه‌های بی‌کیفیت متعددی در برنامه بندبازی حضور داشته باشند که حتی توانایی کوک‌کردن سازشان را هم ندارند. بنابراین اپیزودهای ابتدایی این برنامه که میزبان تعداد زیادی از گروه‌های موسیقی است به شدت بی‌کیفیت هستند.

اگرچه با پیشروی برنامه آهسته آهسته فرصتی پیدا می‌شود تا گروه‌های قدرتمندتر فرصت بیشتری برای نمایش خود داشته باشند اما در نهایت تصمیم‌های داوران هم تاثیر بزرگی روی مسیر برنامه دارد. برخی از بینندگان برنامه بندبازی باور دارند که تعدادی از گروه‌های توانمند برنامه به ناحق از گردونه مسابقات حذف شده‌اند. بنابراین عوامل برنامه به روش‌های گوناگون روی کیفیت اجراهایی که در برنامه‌شان پخش می‌شود، تاثیرگذار بوده‌اند و متاسفانه این تاثیر فقط در جهت منفی به نظر می‌رسد.

حواشی بی‌پایان

برنامه بندبازی از همان ابتدا با حواشی بسیاری همراه بود. وقتی نخستین اپیزود این برنامه روی سرویس استریم فیلم‌نت از راه رسید، سانسورشدن صحنه سازنواختن مهراوه شریفی‌نیا در افتتاحیه مانند یک بمب بزرگ منفجر شد. مسئله اما به همینجا محدود نشد و در ادامه هم حواشی بیشتری برای برنامه پیش آمد؛ از حذف‌شدن گروه‌های مستعدی که بیشتر بینندگان برنامه در لایق‌بودن آن‌ها متحدالقول بودند تا غیبت ناراحت‌کننده زنان. اخیرا پخش‌شدن تصاویری در شبکه‌های مجازی یک بار دیگر حاشیه‌های برنامه بندبازی را زنده کرده است.

ظاهرا در یکی از جدیدترین قسمت‌های برنامه بندبازی عوامل پشت صحنه که وظیفه صیانت و حراست از تماشاگران را برعهده دارند روی اندام یکی از تماشاگران لیزر می‌اندازند تا رعایت حجاب را به او یادآوری کنند. متاسفانه یا خوشبختانه این صحنه توسط یکی از دوربین‌های برنامه بندبازی فیلم‌برداری شده و ظاهرا در تدوین‌ها هم عمدا یا سهوا از نسخه نهایی حذف نشده است. به نظر می‌رسد عوامل حراست برنامه بندبازی به شکل مستقیم از سالن‌های کنسرت سطح کشور به استودیوی برنامه پرحاشیه فیلم‌نت آمده‌اند تا یادآور خاطراتی آشنا برای داوران برنامه باشند. شاید هم هدف از این حرکات آماده‌کردن نوازندگان و خوانندگان برنامه برای مواجه‌شدن با چالش‌های لیزری در کنسرت‌های احتمالی‌شان باشد.

جای خالی زنان

زنان تقریبا جایی در برنامه بندبازی ندارند. اگرچه مهراوه شریفی‌نیا به عنوان یکی از داوران برنامه در کنار سه مرد دیگر حضور پیدا کرده اما انتخاب یک داور زن هم نمی‌تواند جای خالی زنان در برنامه حاشیه‌ساز سرویس استریم فیلم‌نت را تصاحب کند. شاید محدودیت‌های شبکه نمایش خانگی در مقایسه با محدودیت‌های صدا و سیما کمتر باشد اما به هر حال این محدودیت‌ها آن‌قدری کاهش پیدا نکرده که زنان فرصت خوانندگی در برنامه بندبازی را پیدا کنند.

با این حال زنان می‌توانند به عنوان نوازنده در برنامه بندبازی حضور داشته باشند. تعدادی از نوازندگان زن موسیقی ایران که به لطف شبکه‌های اجتماعی [که تنها رسانه آن‌ها لقب می‌گیرد] به شهرت نسبی دست پیدا کرده‌اند هم در برنامه استعدادیابی فیلم‌نت دیده می‌شوند. به هر حال اما نیازی به تاکید روی این حقیقت نیست که برنامه بندبازی مجال لازم را به زنان نوازنده و خواننده ایرانی نمی‌دهد. اتفاق مایوس‌کننده‌ای که متاسفانه با توجه به فضای فرهنگی هنری این روزهای ایران چندان هم عجیب به نظر می‌رسد.

استعدادیاب‌های بی‌استعداد

مسیر و هدف اصلی برنامه بندبازی به معنای واقعی کلمه مشخص نیست. در شرایطی که این برنامه یک بستر مناسب برای معرفی استعدادهای کمترشناخته‌شده موسیقی ایران به نظر می‌رسد، داوران برنامه که وظیفه استعدادیابی را برعهده دارند اندکی ناامیدکننده ظاهر می‌شوند. به عبارت دیگر، برنامه بندبازی به دلایل متعدد در رسیدن به هدف اصلی‌اش که رونمایی از چند خواننده نوظهور و تعدادی نوازنده صاحب‌سبک است، ناکام می‌ماند. دلایل متعددی برای این ناکامی وجود دارد؛ از ضعف در کارگردانی و تدوین تا اجراهای ضعیف و البته محدودیت‌های فضای فرهنگ و هنر ایران.

بنابراین برنامه بندبازی در سطح و اندازه یک برنامه استعدادیابی موسیقی ظاهر نمی‌شود. شاید به همین دلیل باشد که تماشای این برنامه تنها برای نوازندگان تازه‌کار و خوانندگان بلندپرواز ایرانی جذاب به نظر می‌رسد. چراکه مخاطب برنامه بندبازی تنها به تماشای چند اپیزود ابتدایی این برنامه نیاز دارد تا به درک این حقیقت برسد که برنامه استعدادیابی فیلم‌نت صرفا یک نمایش موزیکال است و اعتبار بیشتری ندارد.

سریال خاتون را با ویجیاتو دنبال کنید:

• نگاهی به قسمت اول سریال خاتون – فاشیسم سینمایی
• نگاهی به قسمت دوم سریال خاتون – باران خونین داس و چکش
• نگاهی به قسمت سوم سریال خاتون – شیوع ویروس سرخ
• نگاهی به قسمت چهارم سریال خاتون – عاقبت خوردن نان خلق
• نگاهی به قسمت پنجم سریال خاتون – بگذارید این وطن دوباره وطن شود
• نگاهی به قسمت ششم سریال خاتون – همسری که همراه نیست
• نگاهی به قسمت هفتم سریال خاتون – تصویر دقیق زن گیلانی
• نگاهی به قسمت هشتم سریال خاتون – روایت خسته‌کننده
• نگاهی به قسمت نهم سریال خاتون – گفتار مدرن یک پوستین کهنه
• نگاهی به قسمت دهم سریال خاتون – سرگیجه‌‌ای از شخصیت‌ها
• نگاهی به قسمت یازدهم سریال خاتون – عاشقانه در عاشقانه
• نگاهی به قسمت دوازدهم سریال خاتون – پوستین جذاب یک باطن مستهلک
• نگاهی به قسمت سیزدهم سریال خاتون – عشق مسموم
• نگاهی به قسمت چهاردهم سریال خاتون – مسیر گمراه‌کننده
• نگاهی به قسمت پانزدهم سریال خاتون – آغاز پایان
• نگاهی به قسمت شانزدهم سریال خاتون – فاجعه مطلق
• نگاهی به قسمت هفدهم سریال خاتون – قابل پیش‌بینی
• نگاهی به قسمت هجدهم سریال خاتون – بدون تمرین