۱۰ کنسول رترو که در آمریکا عرضه نشدند

در دنیای بازی‌های ویدیویی، بیشتر کنسول‌های مشهور مانند نینتندو، پلی‌ استیشن یا ایکس‌ باکس به بازارهای جهانی راه پیدا کردند. اما تاریخ گیمینگ پر است از دستگاه‌هایی که فقط در کشورهای خاصی عرضه شدند و هرگز به قفسه‌های فروشگاه‌های آمریکایی نرسیدند. 

در این مقاله از ویجیاتو به سراغ ۱۰ کنسول رترو و نادر می‌رویم که یا به دلایل تجاری، یا به‌ خاطر سیاست‌های منطقه‌ای، فقط در کشورهایی مثل ژاپن، بریتانیا یا چین عرضه شدند دستگاه‌هایی که امروز برای کلکسیونرها حکم طلا دارند.

بیشتر بخوانید: تاریخچه کنسول‌ های ایکس باکس

بیشتر بخوانید: ۱۰ تا از کنسول های دستی با بهترین کیفیت گرافیکی

---

کنسول‌هایی که آمریکایی‌ها هرگز ندیدند: ۱۰ دستگاه خاص و فراموش‌ شده در تاریخ بازی‌ها

صنعت بازی‌های ویدیویی یکی از پرسودترین حوزه‌های سرگرمی در جهان است و کنسول‌ها همواره محبوب‌ترین روش تجربه‌ی بازی‌ها به‌ شمار می‌روند. در حالی که بسیاری از کنسول‌های بازی حتی مدل‌های کمتر شناخته‌ شده سرانجام به بازارهای جهانی راه پیدا کرده‌اند، همه‌ی آن‌ها در سراسر دنیا عرضه نشده‌اند. برخی از کنسول‌ها هرگز از مرزهای کشور سازنده‌ی خود فراتر نرفتند و هیچ‌گاه در ایالات متحده عرضه نشدند.

بیشتر بخوانید: 22 حقیقت جالب درباره کنسول NES که احتمالا نمی‌دانستید

کنسول iQue؛ نسخه‌ی چینی نینتندو ۶۴

کنسول iQue Player دستگاهی منحصربه‌فرد است که به‌طور اختصاصی برای بازار چین طراحی و عرضه شد. در واقع، این دستگاه نسخه‌ای بازطراحی‌ شده از Nintendo 64 محسوب می‌شود که سخت‌افزار آن درون یک کنترلر خوش‌دست و جمع‌ و جور ادغام شده است. نینتندو این کنسول را با همکاری شرکت چینی iQue Ltd. (تأسیس‌ شده توسط «دکتر وی ژیان»، یکی از مهندسان سابق نینتندو) توسعه داد تا دو هدف اصلی را دنبال کند:

• دور زدن ممنوعیت کنسول‌های بازی در چین
• مقابله با دزدی و تکثیر غیرقانونی بازی‌ها

در آن دوران، چین بازاری پر از نسخه‌های غیرقانونی بازی‌ها و شبیه‌سازهای غیررسمی بود. بسیاری از کاربران به جای خرید نسخه‌های اصلی، از کارتریج‌های کپی یا فایل‌های غیرقانونی برای اجرای بازی‌ها روی رایانه استفاده می‌کردند. نینتندو با درک این شرایط، تصمیم گرفت راهکاری رسمی، ایمن و مقرون‌ به‌ صرفه ارائه دهد که بتواند جایگزین مناسبی برای بازار سیاه باشد.

iQue Player با فرمتی پرتابل و پلاگ‌-اند‌-پلی طراحی شد. به این معنا که کافی بود دستگاه را مستقیما به تلویزیون متصل کنید تا بازی‌ها اجرا شوند. این کنسول برای نخستین‌بار در نمایشگاه Tokyo Game Show در سپتامبر ۲۰۰۳ معرفی شد و قرار بود در اکتبر همان سال در شهرهای بزرگ چین مانند شانگهای، گوانگ‌ژو و چنگدو عرضه شود. با اندکی تأخیر، عرضه رسمی iQue Player در ۱۸ نوامبر ۲۰۰۳ آغاز شد.

در زمان عرضه، تنها پنج بازی برای آن در دسترس بود که شامل نسخه‌های محلی‌شده‌ای از عناوین محبوب نینتندو ۶۴ مانند Super Mario 64 و The Legend of Zelda: Ocarina of Time می‌شد. 

اگرچه نینتندو برنامه داشت در سال ۲۰۰۴ توزیع آن را به سراسر چین گسترش دهد، اما فروش دستگاه فراتر از چند شهر بزرگ نرفت. برآوردها نشان می‌دهد که بین ۸٬۰۰۰ تا ۱۲٬۰۰۰ دستگاه از iQue Player در مجموع به فروش رسید؛ رقمی بسیار کمتر از انتظارات نینتندو.

ویژگی	توضیحات
نوع دستگاه:	کنسول بازی ویدیویی
تاریخ عرضه:	۱۸ نوامبر ۲۰۰۳
توقف تولید:	حدود سال ۲۰۱۶
کشور عرضه:	چین

بیشتر بخوانید: ۵ باری که کنسول های بازی جان انسان‌ها را نجات دادند

---

کنسول Casio Loopy

کاسیو (Casio Computer Co.) شرکت ژاپنی شناخته‌ شده‌ای در زمینه‌ی تولید محصولات الکترونیکی است. هرچند امروزه نام کاسیو بیشتر با ساعت‌ها و ماشین‌حساب‌هایش گره خورده، اما در دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ میلادی، این شرکت نیز مانند بسیاری از رقبای ژاپنی خود، وارد دنیای کنسول‌های بازی شد.

اولین تلاش کاسیو در این حوزه با کنسول PV-1000 در نسل سوم کنسول‌ها آغاز شد، اما این محصول به‌دلیل عرضه‌ی محدود و کمبود پشتیبانی نرم‌افزاری، چندان موفق نبود. پس از آن، کاسیو تا مدت‌ها از بازار کنسول‌ها فاصله گرفت تا اینکه در سال ۱۹۹۵ میلادی با عرضه‌ی Casio Loopy در نسل پنجم دوباره به میدان بازگشت.

لوپی در سالی وارد بازار شد که سه غول بزرگ صنعت بازی یعنی نینتندو، سگا و سونی با پلی‌ استیشن نبرد سختی را در بازار کنسول‌ها آغاز کرده بودند. با این حال، کاسیو مسیر متفاوتی را در پیش گرفت و لوپی را برای گروه خاصی از مخاطبان، یعنی دختران گیمر ژاپنی طراحی کرد.

از نظر فنی، لوپی از پردازنده‌ی ۳۲ بیتی RISC SH-1 بهره می‌برد و امکان اتصال دسته بازی و موس را داشت. همچنین از درایو CD پشتیبانی می‌کرد و می‌توانست بازی‌ها را از طریق کارتریج نیز اجرا کند.

با وجود این ویژگی نوآورانه، لوپی در جذب مخاطبان گسترده موفق عمل نکرد. کتابخانه‌ی بازی‌های محدود و ساده، در مقایسه با بازی‌های غنی‌تر و جذاب‌تر کنسول‌های هم‌دوره‌ی خود، باعث شد تا این دستگاه نتواند جایگاهی در بازار کسب کند. در نتیجه، Casio Loopy همانند PV-1000 با شکست تجاری روبه‌رو شد و این ناکامی، پایان تلاش‌های کاسیو در صنعت کنسول‌های بازی بود.

ویژگی	توضیحات
نوع دستگاه:	کنسول بازی ویدیویی
تاریخ عرضه:	۱۹ اکتبر ۱۹۹۵
توقف تولید:	حدود دسامبر ۱۹۹۸
کشور عرضه:	ژاپن

بیشتر بخوانید: 10 تا از لوازم جانبی فراموش‌ شده دنیای بازی‌های ویدیویی

---

کنسول Bandai Playdia

شرکت پاندای قبل از همکاری با شرکت اپل در زمینه تولید و ساخت کنسول‌های بازی نیز فعالیت داشت. باندای که از اوایل دهه ۸۰ میلادی شروع به ساخت کنسول بازی کرده بود، برای رقابت با شرکت‌های سگا و نینتندو در نسل پنجم کنسول‌های بازی اقدام به تولید محصولی با درایو سی دی کرد. 

این محصول که باندای پلیدیا نام دارد با پردازنده هشت بیتی توشیبا و دسته بی‌سیم ویژه بازار ژاپن در سال 1994 تولید شده است. این دستگاه طراحی‌ای شبیه به یک پخش کننده DVD ارزان داشت و با رنگ‌های آبی و خاکستری روشن تزئین شده بود. 

کنسول باندای پلیدیا که در سال ۱۹۹۴ وارد بازار شد در همان سال اول میزبان ۱۱ بازی در کنسول نسل پنجی باندای شد و در دو سال بعد نیز ۲۳ عنوان دیگر به این کنسول دعوت شدند. لازم به ذکر است اغلب بازی‌های این کنسول، برگرفته از انیمه‌ها و سریال‌های ژاپنی بود که باندای ناشر و یا صاحب امتیاز آن بوده که از مهمترین این بازی‌ها میتوان به دراگون بال زی، گاندام، هلو کیتی و ... اشاره کرد.

ویژگی	توضیحات
نوع دستگاه:	کنسول بازی ویدیویی
تاریخ عرضه:	۲۳ سپتامبر ۱۹۹۴
توقف تولید:	حدود سال ۱۹۹۶
کشور عرضه:	ژاپن

بیشتر بخوانید: ۱۷ حقیقت جالب درباره گیم کیوب که نمی‌دانستید

---

کنسول PC Engine SuperGrafx 

کنسول PC Engine SuperGrafx یکی از محصولات انحصاری ژاپن بود که به‌ عنوان جانشین کنسول محبوب PC Engine شرکت NEC طراحی شد همان کنسولی که در بازار آمریکا با نام TurboGrafx-16 شناخته می‌شد. 

سوپرگرافکس مدت کوتاهی پس از عرضه‌ی Sega Genesis و اندکی پیش از انتشار Super Nintendo Entertainment System (به اختصار SNES) وارد بازار شد. هدف NEC از عرضه‌ی این دستگاه، به‌روزرسانی سخت‌افزار و ارتقای توان گرافیکی کنسول PC Engine بود. 

با اینکه SuperGrafx نسبت به مدل اصلی از نظر گرافیک، حافظه و توان پردازشی پیشرفت چشمگیری داشت، اما مشکل بزرگ آن در جای دیگری بود یعنی کتابخانه‌ی بازی‌ها. در مجموع تنها شش بازی برای SuperGrafx منتشر شد آن هم در ژانرهای مختلف. به همین دلیل، SuperGrafx خیلی زود به فراموشی سپرده شد و نتوانست جایگاه خود را در میان کنسول‌های نسل چهارم پیدا کند.

ویژگی	توضیحات
نوع دستگاه:	کنسول بازی ویدیویی
تاریخ عرضه:	۸ دسامبر ۱۹۸۹
توقف تولید:	اعلام نشده
کشور عرضه:	ژاپن

بیشتر بخوانید: ۱۵ حقیقت جالب درباره نینتندو Wii که احتمالا نمی‌دانستید

---

کنسول PC-FX 

کنسول PC-FX آخرین عضو از خانواده‌ی PC Engine بود و همان‌طور که از نامش پیداست، طراحی آن شباهت زیادی به یک رایانه‌ی شخصی (PC) داشت. در زمان خود، این کنسول قدرتمندترین سیستم در خط تولید NEC به شمار می‌رفت و از یک پردازنده‌ی سریع RISC، حافظه‌ی زیاد و تراشه‌ی گرافیکی پیشرفته‌تر نسبت به مدل‌های پیشین بهره می‌برد. 

با این وجود، یک ضعف اساسی باعث شکست کامل این دستگاه شد. کنسول  PC-FX حتی توانایی رندر یک چندضلعی سه‌بعدی را نداشت. در زمان عرضه‌ی آن، کنسول‌هایی مانند Sony PlayStation و Sega Saturn چندین ماه بود که به بازار آمده بودند و قادر بودند هم گرافیک دوبعدی (2D) و هم سه‌بعدی (3D) را به‌صورت هم‌زمان نمایش دهند. 

ویژگی	توضیحات
نوع دستگاه:	کنسول بازی ویدیویی
تاریخ عرضه:	۲۳ دسامبر ۱۹۹۴
توقف تولید:	حدود فوریه ۱۹۹۸
کشور عرضه:	ژاپن

بیشتر بخوانید: ۱۰ کنسول برتر ۳۲ بیتی تاریخ بازی‌های ویدیویی

---

کنسول Neo Geo Pocket 

نینتندو نئو جئو پاکت یک کنسول بازی دستی است که توسط شرکت ژاپنی بازی‌سازی SNK توسعه و تولید شده است. مدل اصلی این کنسول در سال ۱۹۹۸ در ژاپن با صفحه‌نمایش تک‌رنگ عرضه شد.

کنسول Neo Geo Pocket محصولی انحصاری برای بازار ژاپن بود و به‌عنوان یکی از رقبای Game Boy نینتندو شناخته می‌شد. اما بدشانسی بزرگی گریبان این دستگاه را گرفت. عرضه‌ی آن تقریبا هم‌زمان با ورود Game Boy Color به بازار بود. 

این هم‌زمانی پیش‌بینی‌ نشده، شرکت SNK را مجبور کرد تا به‌ سرعت تولید نسخه‌ی اصلی را متوقف کند و نسخه‌ی رنگی و بسیار معروف‌تر آن را با نام Neo Geo Pocket Color عرضه کند. در مجموع تنها ۹ بازی برای Neo Geo Pocket منتشر شد. 

با وجود کتابخانه‌ی محدود و صفحه‌نمایش سیاه‌ و سفید، بازی‌های آن هنوز هم ارزش تجربه دارند. به‌ویژه عناوینی مانند Samurai Shodown که از نظر طراحی و کیفیت در میان نسخه‌های دستی آن دوران برجسته‌اند. هرچند این کنسول از نظر قدرت سخت‌افزاری با سیستم‌های خانگی Neo Geo قابل مقایسه نبود، اما تلاش SNK برای ورود به بازار دستی‌ها، بخشی جذاب از تاریخ گیمینگ را رقم زد.

ویژگی	توضیحات
نوع دستگاه:	کنسول دستی بازی ویدیویی
تاریخ عرضه:	۲۸ اکتبر ۱۹۹۸
توقف تولید:	حدود سال ۱۹۹۹
کشور عرضه:	ژاپن

بیشتر بخوانید: 21 فکت‌ شگفت‌انگیز ایکس‌ باکس ۳۶۰ که احتمالا نمی‌دانستید

---

کنسول Commodore 64 Games System 

Commodore 64 Games System که معمولاً با نام کوتاه C64GS شناخته می‌شود، نسخه‌ای ویژه از محبوب‌ترین کامپیوتر خانگی دهه ۸۰ بود که به‌صورت اختصاصی در اروپا عرضه شد، جایی که برند Commodore از بیشترین محبوبیت برخوردار بود. این دستگاه در واقع با استفاده از سخت‌افزار شناخته‌شده‌ی Commodore 64 و انجام تغییرات جزئی برای ایجاد تجربه‌ای مناسب برای بازی‌های ویدیویی.

C64GS از مادربرد اصلی Commodore 64 بهره می‌برد و بسیاری از قابلیت‌های آن را حفظ کرده بود. این مادربرد در یک کیس پلاستیکی کرم‌رنگ قرار گرفته بود و همان پورت سریال، درگاه اتصال نوار و پورت‌های کاربر روی آن تعبیه شده بودند. 

اما برخلاف مدل اصلی، C64GS فاقد صفحه کلید بود و بدنه دستگاه هیچ فضایی برای اتصال لوازم جانبی نداشت. از لحاظ سخت‌افزاری، به جز برخی تغییرات محدود در حافظه ROM، برد مادر دستگاه کاملاً مشابه Commodore 64 اصلی بود.

تفاوت اصلی C64GS با کامپیوتر اصلی در قابلیت اجرای بازی‌ها بود. این کنسول تنها می‌توانست بازی‌هایی را اجرا کند که بر روی کارتریج عرضه شده بودند و از بازی‌های منتشرشده بر روی فلاپی‌دیسک یا نوار کاست پشتیبانی نمی‌کرد. این محدودیت بزرگ، یکی از دلایل اصلی شکست تجاری C64GS در اروپا و عدم عرضه آن در بازار آمریکا بود.

از میان هزاران بازی ساخته‌شده برای Commodore 64، کمتر از ۵۰۰ عنوان روی کارتریج منتشر شده بود؛ عددی که نسبت به حجم عظیم بازی‌های موجود روی فلاپی و کاست بسیار ناچیز به نظر می‌رسد. بنابراین اگر علاقه‌مند به تجربه واقعی و کامل دنیای Commodore 64 هستید، مدل اصلی Commodore 64 گزینه بسیار منطقی‌تر و جذاب‌تری است.

ویژگی	توضیحات
نوع دستگاه:	کنسول بازی ویدیویی خانگی
تاریخ عرضه:	حدود دسامبر ۱۹۹۰
توقف تولید:	اعلام نشده
کشور عرضه:	بریتانیا

بیشتر بخوانید: 21 حقیقت درباره‌ی کنسول سگا جنسیس که نمی‌دانستید!

---

کنسول Amiga CD32 

کنسول Amiga CD32 در حقیقت نسخه‌ای ساده‌سازی‌ شده از رایانه‌ی Amiga بود و آخرین تلاش شرکت Commodore برای ورود به بازار کنسول‌های بازی محسوب می‌شد. این دستگاه عمدتا در اروپا فروخته شد و حضور محدودی هم در کشورهای برزیل و کانادا داشت. 

از نظر سخت‌افزاری، CD32 از نظر توان گرافیکی و پردازشی با Amiga 1200 برابری می‌کرد، با این تفاوت که به‌جای فلاپی، فقط از دیسک‌های فشرده (CD) استفاده می‌کرد. بیشتر بازی‌های موجود برای این کنسول در واقع پورت‌هایی از بازی‌های رایانه‌ای آمیگا بودند و بازی‌های انحصاری بسیار کمی برای آن ساخته شد. 

Amiga CD32 یک مزیت فنی قابل توجه داشت. زمان بارگذاری بازی‌ها در آن کمی سریع‌تر از نسخه‌ی رایانه‌ای Amiga بود هرچند این ویژگی برای نجات آن از شکست تجاری کافی نبود.

ویژگی	توضیحات
نوع دستگاه:	کنسول بازی ویدیویی مبتنی بر CD
تاریخ عرضه:	۱۷ سپتامبر ۱۹۹۳
توقف تولید:	۲۹ آوریل ۱۹۹۴
کشور عرضه:	بریتانیا

بیشتر بخوانید: تیم ویجیاتو: کدوم کنسول دستی به نظرمون بهترینه؟

---

کنسول FM Towns Marty

کنسول FM Towns Marty یکی از دستگاه‌های انحصاری ژاپن بود که در اصل نسخه‌ای کوچک‌تر از رایانه‌ی شخصی FM Towns محسوب می‌شد. رایانه‌ای که آن هم تنها در بازار ژاپن عرضه شده بود. 

برخلاف بیشتر کنسول‌های هم‌رده‌ی خود، FM Towns Marty قابلیت اجرای دیسک فلاپی در کنار دیسک‌های CD را داشت. این ویژگی بدین معنا بود که تمام نرم‌افزارها و بازی‌های ساخته‌ شده برای رایانه‌ی FM Towns روی Marty هم قابل اجرا بودند قابلیتی که در زمان خود کم‌نظیر بود. 

این یعنی کاربران می‌توانستند مجموعه‌ی بزرگی از بازی‌های رایانه‌ای محبوب آن دوران را روی Marty اجرا کنند؛ از Monkey Island 2: LeChuck’s Revenge گرفته تا Lemmings. با این حال، از آن‌جا که این کنسول تقریبا هیچ بازی انحصاری اختصاصی نداشت و کنترل با دسته هم در مقایسه با کیبورد و موس چندان راحت نبود، تجربه‌ی بازی‌ها روی آن چندان منطقی به نظر نمی‌رسید.

ویژگی	توضیحات
نوع دستگاه:	کنسول بازی ویدیویی (مبتنی بر کامپیوتر شخصی)
تاریخ عرضه:	۲۰ فوریه ۱۹۹۳
توقف تولید:	حدود سال ۱۹۹۵
کشور عرضه:	ژاپن

بیشتر بخوانید: قبل از خرید پلی استیشن دست دوم حتما این نکات رو بخون

---

کنسول Sega SG-1000

Sega SG-1000 نخستین کنسول بازی ویدیویی شرکت سگا بود و جالب است بدانید که در همان روزی عرضه شد که کنسول Family Computer نینتندو (Famicom) وارد بازار شد. ابتدا این دستگاه تنها در ژاپن عرضه شد، اما بعدها نسخه‌های محدودی از آن به استرالیا و نیوزیلند نیز رسید. 

با این حال، برخلاف Family Computer که بعدها با نام Nintendo Entertainment System (به اختصار NES) به بازار جهانی راه یافت، SG-1000 هرگز وارد ایالات متحده نشد.

نبود این کنسول در بازار آمریکا باعث شد گیمرهای آمریکایی یکی از مهم‌ترین بخش‌های تاریخ سگا را تجربه نکنند، زیرا SG-1000 پایه و اساس نسل بعدی کنسول‌های سگا بود و به‌طور مستقیم منجر به تولد Sega Mark III شد؛ کنسولی که در خارج از ژاپن با نام Sega Master System شناخته می‌شود.

ویژگی	توضیحات
نوع دستگاه:	کنسول بازی ویدیویی خانگی
تاریخ عرضه:	۱۵ ژوئیه ۱۹۸۳
توقف تولید:	حدود اکتبر ۱۹۸۵
کشور عرضه:	ژاپن

---

نوستالژی بدون مرز: ۱۰ کنسول ویدیویی منحصربه‌فرد که در آمریکا عرضه نشدند

این ۱۰ کنسول رترو، هر یک به نوعی در گوشه‌ای از تاریخ گیمینگ فراموش شده‌اند دستگاه‌هایی که یا به‌طور انحصاری برای ژاپن و اروپا ساخته شدند، یا هرگز نتوانستند به بازار بزرگ آمریکا راه پیدا کنند. 

با این حال، همین کنسول‌های محدود شده به منطقه، امروز به‌ عنوان گوهرهای نایاب برای کلکسیونرها و علاقه‌مندان تاریخ بازی‌های ویدیویی شناخته می‌شوند. کنسول‌هایی مانند Loopy، SG-1000 یا iQue Player شاید در زمان خود شکست خورده باشند، اما امروزه به‌ عنوان نمادهای خلاقیت و جسارت در صنعت گیمینگ شناخته می‌شوند.

هر یک از آن‌ها یادآور این حقیقت‌اند که تاریخ گیم، فقط به پلی‌ استیشن و نینتندو ختم نمی‌شود بلکه پر است از داستان‌های ناگفته از دنیایی که هیچ‌گاه به بازار آمریکا نرسید.

بیشتر بخوانید: راهنمای جامع اصطلاحات گرافیکی